Erfgoeddag 2014

Erfgoeddag: over stadsmuren en smart fridges

An Devroe
© Brussel Deze Week
23/04/2014

Nu ze toch allang weten waar je op zondag 27 april zult uithangen, kun je evengoed deelnemen aan de wandeling van het Masereelfonds en Klare Lijn over hoe de maatschappij ons controleert. “Big Brother heeft altijd al bestaan.”

De Big Brotherwandeling duurt hooguit anderhalf uurtje, verzekert de gids Jan Dorpmans ons, want op Erfgoeddag valt van alles uit het programma te combineren, en in het Kaaitheater is er de beurs van Het Groene Boek. De toer begint en eindigt hier, waar het thema van de Erfgoeddag van dit jaar, ‘grenzeloos’, meteen aanschouwelijk wordt: “Wanneer we de Kleine Ring oversteken, wandelen we in feite over de vroegere stadswallen, die de lokale overheden toelieten om bepaalde individuen te weren en belastingen te heffen. In de buurt heb je de Sint-Jan-Nepomucenusstraat, genoemd naar de biechtvader van een Boheemse koningin. Haar echtgenoot wilde wel eens weten wat zij allemaal aan Nepomucenus te vertellen had, en omdat deze weigerde het biechtgeheim op te geven, werd hij van een brug in de rivier gegooid. Je vindt die heilige dus vaak terug op bruggen. In Brussel was dat niet anders trouwens, maar de Zenne is intussen verdwenen,” zegt Dorpmans.

Alcohol
Verhalen over een glasraam met een spoetnik, over het begijnhof, over de ‘Opzichtersstraat’, maar ook over controles van alledag: “Wie gehuwd is, draagt niet altijd zijn trouwring: het is nu eenmaal een manier om te controleren of je getrouwd bent. En binnenin staat gegrift hoeveel karaat goud hij bevat, een manier om de kwaliteit te bewaken, je juwelier kan niet zomaar wat beweren. In elke periode van de geschiedenis is er weer andere controle, al nam dat soms extreme vormen aan, zoals ten tijde van de bloedhertog Alva. Waar nu het luxehotel The Dominican staat, stond ooit het klooster van de Dominicanen: zij waren de voornaamste ‘medewerkers’ aan de Inquisitie. Toen de Duitsers honderd jaar geleden binnenvielen, stelden ze de Duitse tijd in, een uur vooruit. Had je bij een straatcontrole het foute uur, dan kon je een boete of zelfs gevangenisstraf krijgen. Herinner je je de kaders boven de schouw van onze grootouders, met een driehoek met het alziend oog ‘God ziet u’? Als dat geen Big Brother is. Vandaag zijn er wijken in Brussel waar je aangesproken wordt als je alcohol drinkt.”

Onbetaalde boetes
“Big Brother heeft altijd bestaan, maar dat hoeft niet altijd negatief te zijn. Van verkeerscamera’s hoef ik niet bang te zijn als ik me aan de verkeersregels hou. Er zijn politiewagens die uitgerust zijn met heel intelligente camera’s, die automatisch nummerplaten scannen en aangeven of ze geseind staan. Camera’s zijn alomtegenwoordig. Eigenlijk kan je weigeren om gefilmd te worden, maar dan stap je best geen winkel meer binnen. Gebruik je je bankkaart, bel je met je gsm, dan ben je perfect te volgen. Met de gps weet jij waar je bent, maar dat weten anderen, die daar misbruik willen en kunnen van maken, ook.” Dorpmans kon niet onbeperkt aan research doen: “De plaatsen met de controleschermen van de MIVB waren niet zomaar te bezichtigen.”

We zullen moeten leren omgaan met een steeds geautomatiseerde maatschappij: “In Nederland was beroering ontstaan omdat ING financiële transacties wou linken aan klantgerichte reclame. Naast smart TV is de smart fridge op komst, die ervoor zorgt dat je tekorten automatisch aangevuld worden en in het warenhuis op je wachten. Belgische en Amerikaanse overheden lichten elkaar in als je in het ene of het andere land een bankrekening opent en nu Windows XP zal vervallen, zal het weer wat makkelijker worden om in bepaalde computers in te breken. De schuif vol onbetaalde boetes behoort tot het verleden wanneer deze via de belastingen zullen gevorderd worden. En als jij met de nieuwste Lamborghini rondrijdt, terwijl je voor Brussel Deze Week schrijft, kan ik mij daar vragen bij stellen en een e-mailtje naar de Bijzondere Belastingsinspectie sturen.”

waar: Kaaitheater, Saincteletteplein, Brussel

vertrek: 10.00

reservering nodig: 02-502.38.80, brussel@masereelfonds.be

tickets: gratis zoals alle activiteiten van de Erfgoeddag

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Cultuurnieuws, Events & Festivals

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni