Eefje de Visser: 'Ik zoek kleur in het leven'

Drie albums ver heeft Eefje de Visser zich ontpopt tot een van de meest vernuftige ambassadeurs van de Nederlandstalige pop. "Eigenlijk gooi ik gewoon wat balletjes op."

Eefje de Visser buigt zich over de concertlijst van de Ancienne Belgique die op haar tafeltje in het AB-restaurant als placemat dient. Trots ziet ze haar eigen naam langs die van Joanna Newsom buitelen. "Ik ben echt helemaal gek van haar," zegt ze over de Amerikaanse harpiste, die net in Bozar haar Europese tournee op gang heeft getrapt.
Dat soort grotere zalen zou de Nederlandse ooit zelf graag vullen. Met haar intrigerende invulling van de Nederlandstalige pop verdient ze dat. Op haar debuut De koek viel de vrijheid op waarmee ze popliedjes maakte, wars van metrum en genre. Het op een akoestische leest geschoeide Het is was daarna een intimistische zoektocht. En nu is er Nachtlicht, een bijna wellustige, extraverte plaat. Ergens tussen licht en donker, zoals de titel al aangeeft, in de bedwelmende roes van de schemer. Daartoe overgiet ze haar akoestische klanken met broeierige synths en diepe baslijnen uit de r&b en de dub.
"Het is was heel traag en introvert," beaamt de zangeres. "Maar live hebben we dat gek genoeg helemaal omgegooid. Ik kwam uit een donkere, zelfreflectieve periode, ik had een hele tijd in mijn schrijfcocon gezeten. Weer beginnen optreden en festivals doen was een bevrijding. Nachtlicht is daardoor een echte bandplaat, veel zwieriger ook, denk ik. Ik zocht een bepaalde energie."

Hoe zou je die energie omschrijven?
Eefje de Visser: Goh. Met luistermuziek heb ik soms het gevoel dat ik iets vraag aan de luisteraar, aandacht en geduld vooral. Met Het is wilde ik iemand sussen. Op Nachtlicht wil ik naar buiten komen en de mensen iets geven. Aan de ene kant is de productie nu veel strakker, is het catchy en fris, en tegelijk mocht het ook wat zwoels en bezwerends hebben. Die twee dingen wilde ik verenigen.

Je duwt het meisje-met-de-akoestische-gitaar nog wat verder opzij.
de Visser: Goh. Naar elektronica grijpen leek me zo voor de hand liggend, maar van dat idee ben ik afgestapt. (Lacht)
Zeezucht
De zangeres kijkt wat voor zich uit, alsof ze het zelf ook niet helemaal kan duiden. "Ik heb geen groot vooropgezet plan, wel een gevoel, een sfeer die ik wil raken," zegt ze. "Hoe ik daar dan bij terechtkom, dat is zoeken. Ik gooi wat balletjes op en zie wel wat werkt en wat niet."
Zo lijkt het ook te gaan met haar eigenzinnige gebruik van woorden. Haar teksten zijn op een manier impressionistisch, niet erg concreet, maar wel beeldrijk en inventief in hun schetsen van een gemoed. De melodie lijkt haar teksten te boetseren, de woorden glijden langs de klanken heen, alsof ze meedrijven in een stroom, en af en toe hun kop boven water steken. Zinnen hoeft ze niet af te maken, tekst en geluid smelten in elkaar. "Melodie is mijn drijfveer om een tekst te schrijven, maar woorden geven de song wel een onontbeerlijke diepere laag," knikt ze.

Moeten we de hoes van Nachtlicht, waarop je half verzonken in het blauw zit, zo begrijpen?
de Visser: Dat was een idee van Luis Alonso Rios Zertuche, de kunstenaar die voor het artwork heeft gezorgd. Ik had een ander soort blauw in mijn hoofd, meer snoeppapiertjesblauw. (Lacht) Zijn idee was dat blauw je onderbewustzijn is en dat je daar altijd met een half lijf, of half hoofd in zit. Het is ook erg maf, hè, er komen allemaal dingen naar boven als je aan het schrijven bent, en pas later zie je daar dan ook een lijn in.

Een van die lijnen zou de zee kunnen zijn, die verschillende keren opduikt op het album.
de Visser: Ik hou erg veel van de zee, maar aan de andere kant is deze plaat ook veel meer de stad. Uitgaan en zo. Ik ben in de zomer van 2014 naar Barcelona getrokken om te schrijven. (Denkt na) Ik kom uit Den Haag, ook een stad aan de zee, maar die is daar toch weer heel anders. Barcelona heeft iets mysterieus, net als de zee daar. Terwijl de Noordzee voor mij gelijkstaat met nuchterheid en realiteit. Ik kom altijd weer uit bij dat soort tegenstellingen. Donker versus licht, koel versus zwoel.
stadsStof
"Ik moest boven water komen," zegt ze over haar trip naar Barcelona, waar ze uiteindelijk drie weken zou kamperen. Ze moest er thuis – Utrecht, maar sinds kort ook Gent, waar haar vriend woont – even uit. "Barcelona sprak me allang aan, nog voor ik er geweest was. Ik ben er alleen naartoe gegaan. Dat heeft me goed gedaan. Alles voelde veel intenser. Met anderen erbij ben je de hele tijd afgeleid van wat je aan het doen bent." Ze botste er op een straatmuzikant, waar ze mee leerde jammen. "Ik kan dat eigenlijk niet goed, maar die vrijheid in muziek maken heb ik wel meegenomen in Nachtlicht. Een van de eerste liedjes die zo zijn ontstaan, is 'Stof'. Het heeft meteen de richting aangegeven."

Hecht je veel belang aan de plek waar je woont?
de Visser: Ik ben daar heel zoekend in geweest. Bij Het is had ik een groot gevoel van ontheemding. Ik wist niet goed waar ik heen moest met al mijn onrust. Ik trok me terug, sloot me af en dreigde in een negatieve spiraal terecht te komen. Ik had altijd een reserve voor mensen en plekken. Alsof ik er nooit helemaal durfde voor te gaan. Ik was voorzichtig, leefde niet voluit. Ik denk dat ik gewoon bang in het leven stond. Dat heb ik achter me gelaten, ik ben met mijn onrust naar buiten gekomen, en ben dingen beginnen te doen. Zoals naar Barcelona gaan.

"Laten we dan spelen als een jong dier, of we raken het kwijt," zing je in 'Jong'.
de Visser: Het is bizar hoe weinig mensen soms uit het leven halen. Hoe ze blijven zitten met hun eigen onoverkomelijkheden en zich laten wegdrukken. Ze kiezen voor een zekere grijsheid, terwijl ik net op zoek wil gaan naar een kleurrijkere manier van leven.

Eefje de Visser

data: 4/3, 20.00

waar: Ancienne Belgique