Hiphoppionier Afrika Bambaataa doneerde 40.000 vinylplaten aan de New Yorkse Cornell University, maar voor ze naar de archieven gaan, toeren ze nog één keer de wereld rond. Zes draaitafels brengen leerling-tovenaars DJ Shadow en Cut Chemist mee om het zwarte goud van de meester-crate digger met ons te delen.
Kool Herc legde de basis, Grandmaster Flash perfectioneerde de skills, maar daarnaast waren het de break beats, de open geest én de platencollectie van Afrika Bambaataa alias Master Of Records die de hiphopcultuur haar geboortewijk The Bronx zouden doen ontstijgen. “Hij maakte duidelijk dat alles wat je omringt kan omgezet worden in een hiphopcontext,” zegt de innoverende Amerikaanse DJ Shadow aan de vooravond van zijn Europese hommagetournee met draaitafelmaatje Cut Chemist. “Hiphop gaat over hoe je de wereld rond je concipieert. In die zin kan je het vergelijken met punkrock: als je opgegroeid bent met een punkrockmentaliteit, en de wereld door die bril bekijkt, dan vormt dat mee je levensstijl en je persoonlijkheid. Ik werd gevormd als hiphopper en begon dus in de traditie van Bambaataa, en later in die van Prince Paul, DJ Premier en Marley Marl muziek te samplen.”
Kan je je het moment nog voor de geest halen waarop je de naam en/of de muziek van Bambaata voor het eerst hoorde?
DJ Shadow: Ik was tien toen ik de single “Planet Rock” hoorde op de lokale R&B-radio. Het intrigeerde me dat men soms een vocale en soms een instrumentale versie speelde. Zoiets had ik nog nooit gehoord. Later zou ik in interviews en in het dankwoord van vele albums lezen waarom iedereen zo naar hem opkeek.
Zijn muzikale erfenis was ontegensprekelijk een invloed op je debuut en doorbraakalbum Endtroducing….., waarop je ook zelf onvervaard en zonder oogkleppen bestaande hiphoptracks aan elkaar samplede.
DJ Shadow: Zeker, Bambaataa was één van de eerste crate diggers die op zoek ging naar obscure platen om ze nieuw leven in te blazen. En daarin bleek hij enorm openminded: op zijn albums vond je naast Go-gofunk en hardcorerap bv. ook een cover van “Kick Out The Jams” van de punkband MC5.
Een van zijn spelregels was dat je niet tevreden mocht zijn met de muziek die je hoorde op de mainstreamradio. Je moest dieper graven.
DJ Shadow: Ja, daarom laten we in onze set niet alleen ons licht schijnen op de hiphopklassiekers en draaien we ook soca, calypso, dubmuziek, en zelfs disco. Die genres weerspiegelen het publiek in South Bronx in de jaren zeventig. Later raakte Bambaataa natuurlijk vooral bekend met zijn b-boy breaks, maar toen we hem vroegen hoe hij wilde gevierd worden legde hij ook zelf de nadruk op die openheid en vooruitstrevendheid van de beginjaren.
Hij kwam tijdens het Amerikaanse luik van de tournee kijken. In New York vertoonde hij zich op het balkon, “als een echte royal” liet je je ontvallen.
DJ Shadow: Hij kwam ons eerst even groeten tijdens het sound-checken en tijdens de show ging hij daar staan waar iedereen hem kon zien. Hij nam gewillig applaus in ontvangst, maar bleef daarnaast ook heel kalm en bescheiden. Dat hij het leuk had gevonden merkten we de volgende avond, toen hij gewoon weer van de partij was. Maar ook als hij niet in levende lijve opdaagt, is hij er eigenlijk elke keer bij, want zonder hem zouden we geen deejay geworden zijn.
Was het een voordeel om zelf de bezitter te zijn van een platencollectie van 60.000 platen om een set samen te stellen uit de 40.000 vinyls van Bambaataa?
DJ Shadow: Ja, die ervaring hielp, ook al bleef het een ontdekkingstocht. Er waren natuurlijk de vele zogenaamde sure-shots. Dat zijn de platen die hij vaak speelde tijdens zijn sets, maar waarvan hij het label en het art-work onherkenbaar had gemaakt. Zo werden we ook tijdens het selectieproces verrast en opgevoed door de meester zelf.
Was het een grote aanpassing om opnieuw vinyl te spelen?
DJ Shadow: Ja, wanneer ik er een jaar of zes geleden mee stopte was dat hoofdzakelijk omdat de muziek die ik wilde spelen niet meer verscheen op vinyl, en ik ook niet vast wilde roesten in het verleden. Daarom begon ik mp3 -en wave-files te verzamelen. Door de hernieuwde kennismaking met vinyl kon ik nog eens samenspelen met Cut. Vanaf onze eerste gezamenlijke set was er een verwantschap, en zestien jaar later is die er nog steeds. Hopelijk ben ik mijn skills niet verleerd (lacht), al heb ik me nooit een echte turntablist gevoeld. Ik behoorde altijd tot de traditionele school die een evenwicht zocht tussen pure scratchskills én draaien voor een publiek.
'Message From Malcolm X' (jaren ’60)
DJ Shadow: We willen in onze set ook een beeld geven van Bambaataa als progressief sociaal denker, dus mixen we er spoken word-opnames tussen van iconen uit de Amerikaanse burgerrechtenbeweging, zoals Jesse Jackson, Malcolm X en Louis Farrakhan. Deze komt uit een plaat die ik nog nooit eerder gezien had.
Chicago Gangsters - 'Gangster Boogie' (1975)
DJ Shadow: Bambaataa’s erfenis als crate digger kreeg voor mij een extra dimensie toen bleek dat hij vaak verschillende versies van dezelfde track jad: een 12 inch, een gekleurde vinyl, een buitenlandse persing,… Van deze track wisten noch Cut, noch ik, noch onze vrienden dat er een alternatieve take bestond. 40 jaar later leren we nog altijd bij.
Kraftwerk - 'Trance Europe Express' (1977)
DJ Shadow: Omdat het zo’n cruciale plaat is in zijn carrière (Bambaataa’s “Planet Rock” is gebaseerd op een sample ervan) hadden we vier verschillende originele versies meegenomen, maar ze waren allemaal zodanig toegetakeld dat we uiteindelijk een beroep moesten doen op een compilatie uit de jaren negentig.
Funky 4 + 1 - 'Superstars' (begin jaren ’80)
DJ Shadow: We ontdekten ook veel onbekende, nooit uitgebrachte tracks, waaronder deze van een belangrijke old school rapgroep, tevens de eerste hiphopband uit de Bronx die een platencontract kreeg en langs mocht bij Saturday Night Live.
Boogie Down Productions - 'South Bronx' (1987)
DJ Shadow: Er moest ook iets bijzitten uit de latere periode, want we wilden het hele verhaal vertellen. Dit exemplaar is bijzonder omdat we denken dat het eigendom is geweest van wijlen Scott La Rock zelf: er staat een tekening op de hoes die duidelijk van KRS-One is en de groeven van het vinyl waarop Scott La Rock’s naam wordt vermeld zijn helemaal versleten.
Dj Shadow & Cut Chemist Play Afrika Bambaataa: Renegades Of Rhythm
20/2, 20.00, €28
Lees meer over: Brussel-Stad, Muziek
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.