Dez Mona: 'We zitten veel dichter bij de kern'

Voor Origin keerden handsome boys Gregory Frateur en Nicolas Rombouts terug naar het oergevoel van Dez Mona. Een beginselverklaring voor het tweede leven van de Antwerpse band die zijn mannelijke met zijn vrouwelijke kant verzoent.

Gejuich en gekrijs in de Steenstraat, downtown. De jongens van Dez Mona zijn popsterren geworden! Ah, nee. Het zijn enkele bakvissen die onwel worden bij het vooruitzicht op een welriekende passage van de Australische boybandpunks The Janoskians in de Ancienne Belgique. Is Dez Mona in zekere zin ook geen boyband? Misschien, maar van een geheel andere, euh, parochie.

Zanger Gregory Frateur en (contra)bassist Nicolas Rombouts halen hun schouders op bij het gejoel. Ze hebben er net met accordeonist Roel Van Camp en gitarist/toetsenist Sjoerd Bruil een AB-sessie op zitten. De twee zijn verheugd over de livekleur die ze 'Does it make you, Happy?' hebben aangemeten. Dez Mona's nieuwe, zesde album, Origin, is echt een studioplaat, waar, voor het eerst, veel aan werd geknutseld nadat de moleculen van de songs waren ingeblikt. Maar op het podium wil de groep "echt live" zijn.

"Daar vinden we onze vrijheid," vertelt Gregory Frateur enthousiast. "Het is heel fijn en verrassend om te zien hoe iedereen zichzelf nu in de afzonderlijke muziekpartijen probeert terug te vinden. Ik hou ook helemaal niet van bands die live gewoon hun plaat brengen. Dat ademt niet. Ons album is fantastisch zoals het is, maar het is een houvast, geen keurslijf." Dat ze enorm zijn gegroeid in dat onderscheid maken tussen live en de studio, vindt ook Nicolas Rombouts. "Vroeger namen we alles inderdaad altijd 'live' op. Nu hebben we de songs echt 'gebouwd' in de studio. Maar het is wel de bedoeling om live een organisch geheel te vormen. Ik heb het gevoel dat het qua samenspel en qua groove echt goed zit." Frateur knikt. "We moeten niet meer bescheiden zijn. Vanaf nu gaan we onszelf alleen maar ophemelen!" (Lacht)

Dez Mona is destijds als duo geboren in Recyclart, is in het decennium daarna geëvolueerd tot volbloedband, maar nu lees ik dat jullie weer naar die basis zijn teruggekeerd. Waren jullie onderweg iets kwijtgespeeld?
Gregory Frateur: Ik denk van niet. We zijn ook nog altijd een full band, hè. Het duoaspect heeft meer te maken met de werkwijze van Nicolas en mij. A gentleman's agreement en Sága, onze vorige twee albums, hebben we als band gemaakt. Maar na de laatste tournee zijn Nicolas en ik weer als duo beginnen optreden, en dat voelde ongelofelijk goed. Dat herontdekken van onze roots, van die energie was de voedingsbodem voor Origin.
Nicolas Rombouts: Bij de vorige platen smeten we onaffe stukjes meteen in de groep, en dan zagen we wel wat ermee gebeurde. Terwijl de blauwdrukken van de songs nu veel concreter waren.
Frateur: Als je met de hele band samenwerkt, dreigt je geluid snel dicht te slibben. Nu hebben we veel duidelijker de arrangementen kunnen bepalen. Daardoor komt elke muzikant er ook veel unieker uit. (Denkt na) Ik denk dat we nu wel veel meer tegen de kern van Dez Mona aan zitten. Het is minder rock dan onze vorige gedaante, er is meer vrijheid.

Wat is de kracht van jullie als duo?
Rombouts: We hebben aan een halve toon genoeg. Als duo improviseer je veel, maar ik weet op elk moment waar Gregory naartoe wil. En we delen ook eenzelfde soort gevoel voor emotie.
Frateur: Met twee ben je sneller met muziek bezig. Op Origin hebben we ook veel duidelijker een stem kunnen geven aan wat we eigenlijk wilden en voelden.
Rombouts: Hilfe kommt is de laatste plaat die we nog voornamelijk met twee hebben ingeblikt, daarna zijn we meer naar een collectief gegroeid. We hadden input nodig.
Frateur: Na Hilfe hebben Nicolas en ik een dieptepunt gehad in onze samenwerking. We hadden zes jaar heel intens samen beleefd, onze ademruimte raakte ingesnoerd. Er is toen hevig gediscussieerd. Op een bepaald moment dacht ik dat het gedaan was. (Lacht) Sága, onze samenwerking met BOX (Baroque Orchestration X), was een groot cadeau. We moesten nietmeer alles met z'n tweeën beslissen.
Door nu terug te keren naar die duoaanpak hebben we gemerkt dat er echt een taal ontstaan is tussen ons twee. Die is heel vruchtbaar.
Rombouts: Het is niet dat we niet meer discussiëren, maar er hoeft niet meer zo nodig met deuren gesmeten of geroepen te worden. Kan wel terugkomen, hoor. (Lacht) We halen nu twee keer diep adem, en blijven niet zitten in onze emotie.
Frateur: In recensies wordt er soms over berusting gesproken, maar dat vind ik niet juist. Dat klinkt alsof je je ergens bij neerlegt. Terwijl we net het gevoel hebben dat het een nieuwe start is. Het klikt zo goed nu, we hebben zoveel zin om al aan de nieuwe plaat te beginnen!

Mogen we de titel ook breder interpreteren? Als een zoektocht naar onszelf, omdat we te veel van onszelf zijn kwijtgeraakt?
Rombouts: Ik denk dat iedereen zo'n zelfconfrontatie opzoekt, niet? Je leven is één lange zoektocht. Misschien zijn Gregory en ik daar nu wel bewuster mee bezig omdat we de afgelopen jaren allebei vader zijn geworden. Dat gevoel van wie ben ik, wat doe ik is prangender geworden.

'Does it make you, Happy?' vraagt de eerste song. Leven we te veel naar de dictatuur van het geluk?
Rombouts: Goh. Ik probeer me daartegen af te zetten. Ik denk dat geluk niet iets is waar je naar op zoek moet gaan.
Frateur: Wat is geluk ook? Het is niet iets wat je per definitie moet dragen. Waar die song over gaat, heel specifiek, is net dat je dat voor jezelf moet bepalen. En daar ook de ruimte voor moet krijgen.

Geluk kan een masker worden.
Frateur: Precies. Een masker kan heel handig zijn. Ook in de muziekwereld, bijvoorbeeld, waar het vandaag te vaak over profilering gaat en niet over de muziek. Wie ben je echt? Ik kan niet meer mezelf zijn dan wanneer ik op een podium sta met Dez Mona. Daar ben ik nogal serieus, misschien, terwijl ik ook humor kan appreciëren. Maar ik hou er net van om het op die manier te brengen. Dat mis ik soms bij anderen. Daarom ook ben ik zo'n grote, grote fan van Nina Simone, omdat die het zo (beklemtoont) fucking serieus nam wat ze deed. Je voelt die noodzaak, je ziet ze. En die noodzaak is veel belangrijker dan welk masker ook dat je draagt.

Op de hoes van Origin kijkt een androgyne adolescent in de lens. Zonder masker.
Frateur: Dat is Anouar. Ik heb hem op een concert gezien en ik herkende meteen iets in hem. Het androgyne, maar ook de manier waarop hij in het leven staat. Door met hem te praten, heb ik nog meer gelijkenissen ontdekt. Mous Lamrabat, onze vaste fotograaf, heeft duizenden foto's genomen om tot dat ene beeld te komen.

Je noemt hem je muze. Hij verzoent jullie vrouwelijke met jullie mannelijke kant.
Frateur: Dat is goed samengevat, ja.

"If we just could be who we are," luidt het in 'Handsome boys, pretty girls'. Is dat de crux?
Frateur: Ik ben niet degene die het verhaal van Anouar moet vertellen, maar het komt erop neer dat hij nu kan zijn wie hij is. Dat is heel lang niet zo geweest, maar nu is hij vrijgevochten.

Er waaien wel meer van die 'universele' zinnetjes door de lyrics. "All I ever wanted was for you to love me," bijvoorbeeld, uit 'All I ever wanted'. Het leven kan ook simpel zijn.
Frateur: Absoluut. (Lacht) Eigenlijk is die zin erg atypisch voor Dez Mona. Ik vond hem te vlak, maar Craig (Ward, de Schotse ex-dEUS-gitarist die opnieuw de teksten 'sofisticeerde', tz), die echt een bloedhekel heeft aan metaforen, vond het prachtig zo. Stop thinking about it, just sing it! Je moet het niet moeilijker maken dan het is, maar je moet het op die manier ook durven te brengen. Die zin is iets heel puurs geworden, vind ik.

Hoe groot is de inbreng van Craig Ward?
Frateur: We werken al samen sinds Sága. Craig is een vriend, maar ook een fantastisch klankbord. Ik stuur hem teksten, en hij levert commentaar. Er ontstaan discussies en zo krijg je andere inzichten. Wat hij meegeeft, voedt mij mateloos, het maakt het verhaal rijker en dieper. Onze eerste mails waren redelijk legendarisch. Telkens als ik hem iets opstuurde, kreeg ik hele analyses terug, pagina's en pagina's. (Lacht) Om teksten te schrijven kruip ik graag in een landschap, en dit keer ben ik naar Schotland getrokken. Ondertussen ben ik er helemaal verliefd op.

Muzikaal verenigen jullie de accordeonklanken van weleer met een elektronisch geluid.
Rombouts: We hebben geprobeerd om die analoge en de elektronische wereld te versmelten, ja. Er is veel geknipt en geplakt, zowel in de livestukken als in drumcomputers. Zoals in oldskool hiphop. Die controle over de klanken vond ik belangrijk.
Frateur: Nicolas is een studiorat, die blijft daar zolang hangen dat je hem op den duur een vitamine D-kuur moet geven. (Lacht) Ik háát studio's. Dat is zo'n onnatuurlijke omgeving om muziek te maken.

Bij jullie eerste albums waren jullie allesbehalve studioratten. Wat een evolutie!
Frateur: Ja, maar dat klopte toen ook. Elke plaat is een momentopname. Ik voel nu bijvoorbeeld niet meer de noodzaak om mijn tessituur in elk liedje bloot te leggen.
Rombouts: (Denkt na) Vergelijk het met een deel van de kwantumtheorie: ofwel zie je deeltjes bewegen, ofwel zie je waar ze zijn. Je kan nooit beide tegelijk zien. Zo kan je ook geen twee albums op elkaar leggen en die beweging zien. Snap je?
Frateur: (Schaterlacht)

Dez Mona

data: 2/10, 19.00

waar: Ancienne Belgique, Brussel-Stad