De Toneelmakerij: Het begin van alles

Theater maken is altijd een beetje scheppen. Rieks Swarte en Liesbeth Coltof van De Toneelmakerij nemen dat dit keer letterlijk, en maken een kindervoorstelling over de diverse scheppingsverhalen die in de wereld circuleren.

Voor Coltof en Swarte, referenties in Nederland als het gaat om jeugdtheater met creatieve decors, is Het begin van alles niet de eerste samenwerking. Niet zo heel lang geleden was hun bewerking van Shakespeares De storm ook al in Bronks te zien. "Dit keer komt het idee voor de voorstelling van Liesbeth," vertelt Rieks Swarte. "Zij verzamelt al haar hele leven scheppingsverhalen uit de hele wereld. Want je hebt natuurlijk niet alleen het Bijbelse verhaal uit Genesis. Er zijn er nog vele andere die vaak zelfs nog mooier zijn." Een voorbeeldje? "Bij de Maya's in Zuid-Amerika had je de god Kukumatz. Die schiep eerst de dieren. Maar omdat die niet konden praten, konden zij hun god niet eren. Daarom wilde Kukumatz ook een mens scheppen. Eerst gebeurde dat met klei, maar dat werd een slappe bende. Dan gebruikte hij hout, maar dat bleek stijf en zielloos. Daarna gebruikte hij mais waarop hij blies, en toen was er een mens. Die werd dan natuurlijk eenzaam, en dus volgde er ook een vrouw. En zo kom je weer in de buurt van Adam en Eva."

De vraag is natuurlijk hoe je die inventieve verhalen naar de theaterscène kunt vertalen. Swarte en Coltof kiezen voor een anekdotisch begin. "Twee verhuizers komen in een theater dat vol met kinderen zit. Zij moeten daar kisten afleveren en die levering moet afgetekend worden. Maar er is niemand om af te tekenen, en het enige wat ze vinden is een briefje waarop staat dat ze maar alvast 'moeten beginnen'. Dat begrijpen die twee natuurlijk niet, dus beginnen ze te filosoferen over wat het begin is: 'Voordat je er was,wat was er dan?' Zo komen verschillende verhalen naar boven. En als dan de kisten opengaan, ontstaat een chaos waarin orde moet worden geschapen."

Dat is dan ook het moment waarop het scenografische vernuft van Swarte tot uiting kan komen. Het licht dat geschapen wordt, is natuurlijk meteen ook theaterlicht. En in zijn atelier maakte Swarte talloze planten en bomen en beesten. En dan is er ook nog een meisje waarvan de bestemming onduidelijk is. In het reglement staat immers dat je als verhuizer geen levende wezens mag vervoeren.

Maar finaal gaat deze voorstelling, net zoals De storm, over de verbeelding. Swarte: "We zijn tijdens de voorbereiding in scholen met kleuters gaan praten. Eigenlijk in de hoop dat zij fantastische verhalen zouden aanbrengen. Maar dat viel tegen, want al die kinderen wisten al precies hoe het allemaal begonnen was: met de big bang. Dat lag dus allemaal al vast. Maar als je wilt filosoferen over het leven, over waar je vandaan komt, en waar je naartoe gaat, dan is het fijn om de fantasie los te krijgen. Het is jammer als je maar één verhaal kent, want er is zoveel meer. Het was onze missie om te tonen wat er allemaal mogelijk is."

data: 11/3, 14.30

tickets: €7/10

leeftijd: 5+

waar: Bronks, Brussel