Dagboek van een Soigneur: de koers van het leven

In Dagboek van een soigneur spelen Jos Verbist en Lucas Van den Eynde – die daarmee voor het eerst sinds de televisiereeks Van vlees en bloed nog eens naast elkaar staan – twee broers uit de marge van het wielermilieu. Tom Dupont schreef voor de topacteurs twee psychologisch onderbouwde personages waartussen zich een drama ontwikkelt. Een tragikomedie over de koers, maar ook over het leven.

Tom Dupont is alweer bezig met een nieuw stuk, over een rockband waarvan een van de leden zelfmoord pleegt. De teksten die hij schrijft en de toneelstukken die hij regisseert, zijn altijd uit het leven gegrepen. Zo maakte hij eerder al Christophe en Willy over een vader en zoon in het voetbal. Nu is het dus het wielermilieu dat de achtergrond vormt voor een stuk over twee broers.

Ben je zelf ook een koersfanaat?
Tom Dupont: Als kind kon ik niet anders dan iedere zondag alles meevolgen bij mijn grootvader, die altijd naar de koers keek. Omdat hij als oude wever nagenoeg doof was en zijn hoorapparaat niet goed werkte, stond het televisietoestel altijd veel te luid. Er was dus geen ontkomen aan. Daarna ben ik de koers wat uit het oog verloren, omdat ik zelf gevoetbald heb, maar toen ik de dertig naderde ben ik er weer in geïnteresseerd geraakt en volg ik opnieuw alles. Zelf haat ik fietsen eigenlijk, vandaar voor een stuk ook mijn bewondering voor die renners die toch elke dag uren op hun fiets zitten.

Bij mij hebben de dopingverhalen er juist voor gezorgd dat ik ongeveer geen enkele winnaar nog geloof.
Dupont: Doping komt zijdelings aan bod, maar daarover gaat de voorstelling niet. Het gaat wel over geloof. Op verschillende manieren. Het gaat over het geloof van de twee broers in elkaar. Over het geloof van een vader in zijn zoon, en over het geloof van de twee in zichzelf. Maar natuurlijk gaat het ook over het geloof in de koers. Het geloof dat de beste daarin zogezegd altijd wint en dat de verliezer altijd terecht heeft verloren. Dat is in de koers natuurlijk niet altijd zo. Atleten die de honderd meter lopen, hebben onderweg weinig tijd om met elkaar te babbelen, maar in de koers kunnen er afspraken worden gemaakt en wedstrijden geregeld – al dan niet door te betalen.

Ik heb veel interviews gedaan met coureurs en soigneurs, dokters en ploegleiders, en hoe meer dat ik erover gelezen en gesproken heb, hoe groter mijn besef van de complexiteit van de koers is geworden. En daarmee ook mijn fascinatie. Over die wetmatigheden van het wielrennen kan ik trouwens ook een heel mooi boek aanraden: Tussen geven en nemen van Hein Lodewijkx. Daarin wordt ook de link naar de maatschappij gelegd. Want koers is natuurlijk een metafoor voor het leven.

De oud-wielrenner en oud-soigneur die je portretteert, weten ongetwijfeld wat verliezen is.
Dupont: Het personage van Jos is maar eventjes profrenner geweest, omdat hij de regels van het wielrennen niet kende of niet volgde. Het wielrennen volgt namelijk een bepaald stramien, en als neoprof heb je je te schikken naar die wetmatigheden en naar de hiërarchie van het peloton. Freddy Maertens is een goed voorbeeld van iemand die het daar in het begin moeilijk mee had. Die dacht: 'Ik ben goed, dus ik ga winnen.' Maar dat gaat zomaar niet als je in een peloton met Eddy Merckx en andere grote namen terechtkomt. Je moet respect hebben voor de kampioenen en kunt niet zomaar doen wat je wilt. Je bent eerst knecht en dan pas kopman.

Maar het personage van Jos had daar geen kaas van gegeten. Hij dacht niet strategisch, maar alleen in termen van rap rijden en winnen. Uiteindelijk heeft hij zo zijn geloof in het wielrennen, maar ook in het leven verloren.

Het personage van Lucas gelooft wel nog in het wielrennen. Maar door omstandigheden is hij moeten stoppen en is hij in een 'zwart gat' terechtgekomen. Daarom reist hij nu langs parochiezalen met een PowerPoint-voorstelling over het soigneur-zijn met de titel: 'Achter de schermen van de wielrennerij. Een verzorger getuigt.' En zijn broer gaat mee om op de knopjes te drukken.

Zo'n PowerPoint van een soigneur zou in de werkelijkheid waarschijnlijk ook heel wat volk trekken.
Dupont: Dat denk ik ook. Vanuit hun standpunt is er nog niet vaak naar het wielrennen gekeken. Nochtans is de rol van soigneur onwaarschijnlijk interessant, omdat zo iemand heel veel weet, maar tezelfdertijd niets betekent. Je kunt het vergelijken met de butler van een baron. Het zijn meestal ex-wielrenners die niet getalenteerd genoeg zijn gebleken en dan maar hun leven loyaal ten dienste stellen voor een karig loon, om mee in het licht te mogen staan van de grote kampioenen. Het zijn loopjongens en ondanks hun inspanningen houden ze na hun carrière vaak nog weinig over.

Dagboek van een soigneur

data: 29/10, 20.30

tickets: €10/15,5/17

waar: CC Strombeek

------------------

data: 4/11, 12.40

tickets: €6/8

waar: Bozar