Charles Ducal: de poëzie in Passa Porta

Tijdens de vieringen rond 10 jaar Passa Porta komt ook de poëzie aan bod. Véronique Bergen, Paul Bogaert, Serge Delaive en Dichter des Vaderlands Charles Ducal lezen voor uit hun werk, en vertellen over de evolutie van hun dichterschap.

Charles Ducal (1952) is dit en volgend jaar Dichter des Vaderlands, maar is al meer dan 25 jaar dichter, en heeft met Alsof ik er haast ben. Verzamelde gedichten 1987-2012 (Atlas Contact) al een stevige verzamelbundel op zijn naam staan. "Als ik voorlees, probeer ik meestal een zo breed mogelijk beeld van mijn dichterschap te geven," zegt Charles Ducal. "Inhoudelijk behelst dat zowel politieke en maatschappelijke thema's als meer persoonlijke onderwerpen. Mijn recentste bundel, De buitendeur, heet niet toevallig zo. Midden in die bundel staat een scharniergedicht met dezelfde titel, dat duidelijk maakt dat er een 'binnen' en een 'buiten' is, en dat je die buitendeur kunt opengooien. De bundel begint in de kindertijd en verbeeldt een platteland dat geïnspireerd is op het dorp waar ik ben opgegroeid. Het tweede deel is voor een groot stuk maatschappelijk en politiek getint, met gedichten over Palestina, de Holocaust en over Congo."

Zit u nooit gewrongen tussen dat persoonlijke en dat breed maatschappelijke?
Charles Ducal: Vroeger wel. Ik ben ook na mijn studententijd een geëngageerd mens gebleven. Maar toen, zeker in mijn eerste twee bundels, liet ik dat engagement niet toe in mijn poëzie, uit een soort smetvrees. Eigenlijk is dat een gewrongen toestand. Als je schrijft, schrijf je met je hele persoonlijkheid, dus als je maatschappelijke engagement daar een onderdeel van is, is het logisch dat dat ook een weg vindt naar je poëzie. Dat is zelfs te verzoenen met Willem Kloos' definitie van poëzie als allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie. Wanneer je schrijft over maatschappelijke onderwerpen die niet emotioneel in jezelf verankerd zitten, komt er toch niets goeds uit. Je betrokkenheid moet verder gaan dan alleen intellectuele belangstelling. Ook de kern van een politiek gedicht is een diepe emotie. Het moment waarop ik die buitendeur opende, was een bevrijding.

Is ook de vorm van uw gedichten geëvolueerd?
Ducal: Ja en nee. Mijn typische vorm is het gedicht in drie kwatrijnen, maar in vergelijking met de eerste bundels is de vorm geleidelijk wat losser en gevarieerder geworden. Veel belangrijker vind ik het ritme en de klank. Ik werk graag met klankecho's doorheen heel het gedicht. Een gedicht moet 'juist' klinken, de formulering moet de indruk geven dat alles er precies staat zoals het moet.

Op de poëzieavond in Passa Porta is ook het Brussels Dichterscollectief aanwezig, dat uw gedichten als Dichter des Vaderlands naar het Frans vertaalt.
Ducal: Dat is nog een deur die geopend is. De meeste activiteiten als Dichter des Vaderlands hebben in Vlaanderen plaats, maar ik ga nu ook af en toe naar Wallonië, wat vroeger nooit gebeurde. Ik heb daar al een aantal heel positieve ervaringen aan overgehouden. Werken met het Vertalerscollectief is ook verrijkend. Zij nodigen mij uit op hun werkvergaderingen om mijn gedichten toe te lichten, en zij slagen er vervolgens in om op een secure manier, en met eerbied voor de bestaande tekst, tot een resultaat te komen dat ook in die andere taal een echt gedicht oplevert.

10 jaar poëzie in Passa Porta

data: 26/11, 20.00

tickets: €5/7

waar: Passa Porta, Brussel