Broodhuis wint Museumprijs

De vzw Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen reikt de Brusselse Museumprijs 2014 uit aan het Museum van de Stad Brussel. Dat mensen in een rolstoel moeilijk naar binnen geraken en dat het museum tijdens de zomer vier maanden halfleeg staat voor de opbouw van een tentoonstelling, doet geen afbreuk aan de lauwerenkrans.

D e gewestelijke Museumprijzen 2014, voor Vlaanderen, Wallonië en Brussel zijn pas uitgereikt. Naast het Gallo-Romeins Museum in Tongeren en het Félicien Rops Museum in Namen wint voor de regio Brussel het Museum van de Stad Brussel. Het is wat interieur en opstelling betreft het oudere broertje van het Antwerpse Museum aan de Stroom en het Stadsmuseum Gent, maar wel een ervaring waard. Volgend jaar viert het tachtig jaar volledige bezetting van het Broodhuis op de Grote Markt. Maar het gebouw is allerminst praktisch in gebruik, met ongemeen veel trappen en geen lift. De jury van de Museumprijs ziet het eregoud wel als een aanmoediging om hier wat aan te doen, ten bate van mensen met een fysieke beperking.

Openbaar sanitair
Het geschiedkundig museum dat het ontstaan van Brussel vertelt, is gespecialiseerd in een verzameling kunst van Brusselse makelij of die Brussel portretteert. Dat materiaal, en bij uitbreiding de rijke collecties uit de reserves, wordt ieder jaar benut voor een thematische tentoonstelling. Dat is de jury niet ontgaan. Vorig jaar werden foto’s van Cas Oorthuys geëxposeerd. Met nog meer succes waren er al tentoonstellingen over openbaar sanitair, literatuur in Brussel van de veertiende tot de zeventiende eeuw, baden in Brussel en geheime politie en politiegeheimen. Dat voor de publiekswerving hierover boekjes worden gemaakt en dat iedere dag kinderen en jongeren geleide bezoeken en ateliers volgen in het museum, heeft de jury ook genoteerd. De opstelling – zeker die van de serviezen in vis-, groene kool- of duifjesvorm – mag dan wel een oude indruk geven, eigenlijk wordt hier een stuk gezonde Brusselse zwans mee gevisualiseerd.

Topstukken van het museum zijn de werken die dankzij mecenas John Waterloo Wilson konden worden verkregen: zoals Brusselse wandtapijten vanaf de zeventiende eeuw, waarbij ook manufactuur naar kartontekening van Rubens. Maar het stadsmuseum is naast de garderobe aan kostuumpjes van Manneken Pis vooral bekend voor het unieke bladgouden retabel van Saluzzo. Een monumentale beeldenkast die het leven van Maria in taferelen weergeeft, en waarvan de geschilderde sluitpanelen het leven van Jozef voorstellen. Beide delen worden mooi afzonderlijk voorgesteld, wat het voor de bezoeker iets makkelijker maakt dan een kijk op alle panelen van het Lam Gods in de Sint-Baafskathedraal van Gent.

De jury van de Museumprijs verwoordde het als volgt: “Vandaag heeft het Museum van de Stad Brussel de ambitie om de stadsgeschiedenis niet meer op een louter conventionele manier te presenteren. Met een thematische aanpak wil het een ruim publiek aanspreken, zowel Brusselaars als anderen, en wil het complexe onderwerpen toegankelijk maken, terwijl een strikt wetenschappelijke benadering in samenwerking met het Archief van de Stad verzekerd blijft. De hedendaagse stad wordt daar steeds bij betrokken, als belangrijkste referentie voor de bevolking.”

Tijdelijke tentoonstelling
Maar er is nog werk aan de winkel: mensen met een handicap en rolstoelgebruikers moeten geholpen worden door suppoosten om de hele trappenpartij voor de ingang te overbruggen. De hoge trappengang naar de twee verdiepingen, met telkens drie bordessen, remt de toegankelijkheid al helemaal af. Te smalle doorgangen remmen trouwens het hele parcours af en bij de lange videodocumentaires zijn amper een paar zitplaatsen. Eerder al bleek dat het beschermde pand, ook langs de achterzijde in de Peperstraat geen lift kon installeren. Voor slechtzienden is er wel een begeleidende tekst gemaakt en werd in personeelsopleiding voorzien. Maar de mooiste zaal van het gebouw, twee hoog onder het dak, goed voor bijna de helft van de ruimte van het museum, staat een derde van het jaar leeg. Die tijd is nodig, om tegen 21 augustus de volgende tijdelijke tentoonstelling over Wereldoorlog I te installeren. Mogelijk is dat de jury allemaal van op afstand ontgaan.