Black Box Revelation: 'We reden op automatische piloot'

"Een auto is de beste living om naar een plaat te luisteren," vinden Jan Paternoster en Dries Van Dijck van Black Box Revelation. Het bluesrockduo parkeert Highway cruiser deze week in de woonkamer van de Ancienne Belgique.

De tunnels, pee, de graafste plek van Brussel." Jan Paternoster moest niet lang nadenken toen we hem enkele maanden geleden vroegen waar hij het liefst zou gaan cruisen met de nieuwe Black Box Revelation-plaat knallend door de auto-stereo. "Een raceke langs de kleine ring!" voegde hij er met glinsterende ogen aan toe. Plankgas. Had hij geweten.

Nu, onze tunnels en autowegen mogen dan symbool staan voor de afbrokkelende staat van België, knallen met Black Box Revelation is nog steeds mogelijk. Niet op cruisecontrol, maar in de Ancienne Belgique, waar het bluesrockende duo uit Dilbeek drie avonden voor een vol huis mag aantreden met Highway cruiser, zijn vierde album, onder de arm. En dat terwijl ze er een paar jaar het zwijgen toe deden.

Reculer pour mieux sauter, quoi?
Dries Van Dijck: Ik denk van wel. Na zo lang toeren was het vat vol. Of af... (Naar Paternoster) Hoe zeg je dat?
Jan Paternoster: We konden gewoon niet meer bewegen. (Lacht)
Van Dijck: Het was heel intensief geweest, we hadden even wat tijd nodig om tot rust te komen. We wilden onszelf niets opleggen, en wel zien wanneer we nog muziek zouden maken. Dat duurde eigenlijk niet lang, na een maand of vijf, zes, zijn we opnieuw in ons repetitiekot gedoken. Maar die pauze heeft wel deugd gedaan.

Jullie waren muziek maken toch niet beu?
Paternoster: (Schokschoudert) Misschien wel. Maar dat is dan ook weer het ding. Je moet kunnen toegeven aan jezelf dat je even geen zin hebt in muziek. Het is ook niet omdat Dries en ik al van ons elfde en dertiende aan het spelen zijn, dat we dat voortdurend moesten blíjven doen.
In de tussentijd heb ik wel veel naar muziek geluisterd, maar mijn gitaar heb ik echt niet vastgepakt. Ik wilde er bewust afstand van nemen. Het was alsof we mettertijd te dicht bij het schilderij waren gaan staan en enkel bezig waren met welke verf de kunstenaar had gebruikt. We zagen het werk niet meer in zijn geheel, het overzicht was weg.
Van Dijck: We zaten in dat ritme van platen opnemen en toeren, altijd maar opnieuw. We reden op automatische piloot. Cruisecontrol! (Lacht) Als we meteen na My perception aan een nieuw album waren begonnen, was het met zero emotie geweest.

Hoe heb je die afstand gevuld?
Paternoster: Met simpele dingen. Wij waren zoveel weg geweest dat een avond met vrienden wat rondhangen en praten al speciaal was. Na onze laatste tournee ben ik per autostop naar Italië getrokken, ik ben er olijfolie gaan maken. Het was gedaan met mijn lief, ik dacht: ik moet de aarde even letterlijk voelen. Ik heb ook wat aan fietsen gesleuteld.
Van Dijck: Ik ben meubels beginnen te maken. Heel intuïtief, zonder mij in te schrijven voor cursussen of zo. Ik vind dat superrustgevend. Ik ben ook drumles blijven volgen, bij Dominique Hamet, een perfectionist die nooit buitenkomt. (Lacht) Maar het is leuk om na al die platen en tournees bij zo iemand te komen en weer van nul te kunnen beginnen.
Paternoster: Een vinylplaat maakt van muziek in zekere zin iets tastbaars, en optreden is ook een soort handenarbeid, maar voor de rest blijft muziek toch vooral een mentaal gebeuren. Dan is het leuk om iets te doen waarbij het puur om de handeling gaat.

Jullie zitten ondertussen niet meer bij het grote Pias en jullie hebben een nieuw management. Het blad was echt wit.
Paternoster: Jep. En dan duurt het ook even voor je er weer iets op zet, want zo'n wit blad is ook wel even genieten. We zitten nu bij een kleiner label, dat is aangenamer. Het team is kleiner, persoonlijker, efficiënter. Ik vind het tof dat je maar tien releases op een jaar uitbrengt, en daar dan goed op werkt. Dat soort verkleining zie je overal. Kijk naar een plukboerderij.

Genieten van de vrijheid, maar ook een confrontatie met jezelf, niet?
Paternoster: Ja, maar dat is ook nodig om de volgende stap te zetten. En ik vind dat het toch vrij aardig is gelukt.
Eigenlijk is het nooit mijn droom geweest om muzikant te worden. Ik wilde gewoon kunstenaar zijn. Tekenen, schilderen... Of bruggen ontwerpen. (Lacht) Als kind wilde ik architect worden, om grote bruggen te kunnen tekenen.

Jullie zaten drie jaar terug bij het Amerikaanse CE Music. Is daar wat van gekomen?
Paternoster: Ze hebben ons enorm gesteund, financieel, maar ook structureel, om die tours te kunnen doen in de VS. Onze plaat is daar ook uitgekomen, en een ep. Maar die labelbaas, dat was waanzin. We hebben hem nooit in het echt gezien. Hij durfde zijn huis niet uit, omdat hij dacht dat zijn ingewanden gingen ontploffen. Het enige wat we met hem hadden, waren absurde telefoongesprekken. "A good interview is a combination between sucking dick and licking ass," zei hij dan. Ik dacht: gij zijt zo niet van de wereld, gij zijt zo ne vuile gast! (Lacht) Pas op, hij heeft miljoenen platen verkocht, maar hij had een psychopathisch soort grootheidswaanzin ontwikkeld. Hij dacht dat Michael Jackson bij hem de post zou komen brengen. Zo geschift was hij.

Het label werd gesponsord door David Letterman. Jullie hebben in zijn legendarische talkshow opgetreden.
Van Dijck: (Glundert) Dat tv-optreden was een mooie bekroning van twee jaar van superfijne tournees, onder meer met Jane's Addiction en Beady Eye. We zijn fier dat we daar als kleine Belgjes hebben mogen staan, in zo'n late night-show, van zo'n monument.
Paternoster: Ik vond het wel kicken om van zo'n typisch Amerikaans gebeuren deel uit te mogen maken en te beseffen dat miljoenen Amerikanen ons hebben zien optreden. Onze ouders waren trots

Hoe kijken jullie terug op dat Amerika-verhaal?
Paternoster: Ik zou het opnieuw doen. Als kind droomde ik er al van om dat land te bezoeken. De broer van mijn oma, nonkel John, was naar Chicago getrokken, gewoon om te weten hoe het daar was, verleid door de affiches van de boten die vertrokken vanuit Antwerpen. Dát betekende het voor mij. Die ontdekkingstocht was fantastisch. Ik denk dat we in elke staat zijn geweest. Nu, je rijdt 5.000 km en de mensen spreken nog steeds dezelfde taal, eten dezelfde hamburgers. Voor Europeanen is dat absurd.

En nu zijn jullie teruggekeerd naar de VS.
Paternoster: Ja, via een omweg met een Duitser in Bretagne, in de Black Box-studio, I kid you not. We hadden enkele demo's ingeblikt die we met een technieker erbij wilden opnemen, dat werd dus Peter Deimel. Door te luisteren naar platen van Lee Fields en Charles Bradley wilden we wat ruimer gaan in de stemmen. Ons oog viel op Thomas Brenneck, een producer die heeft samengewerkt met onder meer Charles Bradley en Sharon Jones. Met zo iemand moet je op zijn vertrouwde plek werken. Dat hij weet: als ik aan dat knopje draai, gebeurt er dit. Dus zijn we naar New York getrokken.

Hij heeft jullie sturm-und-drang getemperd.
Paternoster: We hebben onze sound wat proberen uit te puren, ja. Eerst zelf, maar bij Thomas zijn we nog verder gegaan en hebben we met nog minder micro's gewerkt. Met zo weinig middelen zoveel doen. Als een hihat te luid klinkt in de mix, speel dan minder luid op de hihat. Die gedachte.
Van Dijck: Het was wel spannend. Je kon niet slecht spelen, zulke opnames kan je niet even recht fietsen achteraf. Omdat je maar één spoor hebt waar je op opneemt.

En nu heb je een plaat onder de arm die Highway cruiser heet. Veel gecruiset?
Paternoster: Voor mij roept die titel een romantisch beeld op van een donker, weids landschap. Een beetje zoals Nicolas Cage in Leaving Las Vegas, maar dan zonder de intentie om je daar kapot te gaan drinken. In dat universum moet je je wanen om naar de plaat te luisteren.
Ik geniet ervan om 's nachts naar huis te rijden na een concert, alleen of niet. De koplampen op de weg, dat Lost highway-gevoel. Voor mij is een auto een perfecte living om naar een plaat te luisteren. Thuis ga je toch altijd andere dingen doen, begin je op te ruimen en zo.
Van Dijck: Ik heb soms het omgekeerde: als ik thuis oude bluesplaten van Howlin' Wolf en Elmore James opleg, raak ik niet meer weg van de boxen. Ik wil dan ook te weten komen hoe ze die nummers hebben gemaakt.
Paternoster: Dat lukt alleen maar bij albums die live zijn ingeblikt in de studio. Je voelt hoe ze spelen, je proeft de ruimte. Je probeert erbij te zijn, dat moment te beleven. Zo moet elke plaat zijn.

BBR's gospel

Toen Black Box Revelation de voorbije zomer zijn single 'Gloria' de ether instuurde, vielen meteen de soulvolle, zwarte shalala's op. Bleken het de stemmen van enkele Gospel Queens te zijn, een New Yorks backingkoortje dat onder meer samenwerkt met Naomi Shelton, een soulveterane die een paar jaar geleden als zeventiger debuteerde bij Daptone Records. Toeval of niet, deze week staat ook Naomi Shelton in de AB. "We wilden onze sound verbreden met achtergrondkoortjes," vertelt Jan Paternoster. "Toen we in New York waren, vroeg Thomas Brenneck meteen of we met professionals wilden werken, die exact uitvoeren wat je vraagt, of met iets ruigere zangeressen, die je niet te veel de les moet spellen. 'Doe maar de ruige', zeiden we, en hop, een paar uur later stonden er een paar volslanke zwarte dames mee te zingen met Dries en mij."

Black Box Revelation

data: 18 > 20/2, 20.00

waar: Ancienne Belgique, Brussel-Stad