Theater: Meulenbeik Forever!

Michaël Bellon
© Brussel Deze Week
24/12/2009
In 'Meulenbeik Forever!' geven Bachir M'Rabet en Saïd El Hasmi een theatrale rondleiding doorheen veertig jaar Molenbeek. Kris Kaerts schreef de 'komedie met fond' naar aanleiding van de veertigste verjaardag van de Molenbeekse Foyer.

Jettenaar Kaerts woont al vijftien jaar in Brussel. Samen met Vital Schraenen vormde hij tien jaar lang het gezelschap Tirasila. Vervolgens brachten zijn theaterprojecten hem een tijd lang terug in zijn geboortestreek bij de Limburgse mijnen. Als zoon van een 'autochtone' mijnwerker ging Kaerts in producties als Baraka! op zoek naar de verhalen van de Italianen, Polen, Spanjaarden, Grieken en Turken in de mijncités. Dat leverde rijke portretten op van mensen die dikwijls pas op hun oude dag voor vol werden aanzien.

Die ervaring maakt van Kaerts wellicht de geknipte persoon om een stukje mee te schrijven aan de migratiegeschiedenis van Molenbeek. Kris Kaerts: "Het gegeven is gelijkaardig, maar ik kende de geschiedenis van Molenbeek en haar migranten wel minder. Het is nog altijd een gemeente waar iedereen met een grote boog omheen loopt. Daarom heb ik aan de twee acteurs gevraagd om mij in hun gemeente rond te leiden."

André van de hamam
Bachir M'Rabet is een veertiger die nu als opvoeder en begeleider in de Foyer werkt, waar hij vroeger als kind zelf naar de opvangateliers ging. Saïd is een twintiger die als kind ook in de Foyer kwam, vandaag nog in Molenbeek werkt, maar dat niet per se tot het einde van zijn dagen wil blijven doen. "Als zij beginnen vertellen, stel je vast dat ze de geschiedenis van Molenbeek in zich dragen. Ze kunnen het beeld schetsen van het Molenbeek van de jaren zestig, aan de hand van de verhalen van hun vaders en de oude Brusselaars die ze hier bij hun komst hebben aangetroffen. Zo zijn we tijdens onze wandelingen terechtgekomen bij de Algerijn die hier op zijn zestiende is aangekomen en nu al veertig jaar coiffeur is op de Parvis. Of in de hamam in de Piersstraat. Honderd jaar geleden was dat nog een badhuis, tot iedereen zelf thuis een bad had, en men de Belgische uitbater André aanraadde om er een hamam van te maken. Ze kunnen je vertellen hoe de straten erbij lagen, toen de metrowerken Molenbeek jarenlang hebben herschapen in een werf waar niemand anders nog wilde wonen. En dat de jonge Marokkanen door de pastoor gerekruteerd werden om de duivenkadavers uit de kerktoren te gaan halen. Dat zijn de verhalen uit het tijdperk waarin het er allemaal een stuk ongedwongener aan toe leek te gaan."

Geen nostalgie
Kaerts zag in Molenbeek al bussen vol Vlaamse toeristen arriveren om zich door zijn twee acteurs te laten rondleiden. Maar het blijft voorlopig bij een rondleiding op de scène. "Ik had als regisseur in het maakproces het perspectief van de Vlaamse buitenstaander, maar heb de tekst heel dicht op hun huid geschreven. We gaan ons niet wentelen in de problemen van Molenbeek die iedereen kent, maar met bluf une pub draaien voor de gemeente. In een ritmisch Frans, omdat dat onze voertaal was, maar met de Punch and Judy-attitude van Theater Toone, de nodige krachttermen en frasen in het Brussels Vlaams, en een paar gedichten van Alice Nahon die uit de mond van een Marokkaan heel plezierig klinken." De hele voorstelling wordt trouwens boventiteld in het Nederlands.

Toch wordt het geen nostalgieshow. Daarin is de rol van Saïd als twintiger belangrijk. "Die is een keer naar Vietnam gereisd met de collega's van de Carrefour en probeert nu uit dat getto in Molenbeek te breken. Bachir woont ondertussen trouwens in Asse, waar hij soms goesting heeft om op het dak te kruipen om te roepen: C'est fini cette silence ici?! Na de publiciteitsstunt van Bachir vraagt de Saïd hem waarom hij dan is weggegaan als het allemaal zo fantastisch was? En dan zitten we in het Molenbeek van nu, waar mensen alle moeite hebben om hun plaats te vinden. Officieel wonen er 85.000 mensen bij elkaar op zes vierkante kilometer, maar daar mag je er nog een paar duizend bijtellen. Als je dat vergelijkt met Limburg, dan begrijp je wel dat het er daar wat gemoedelijker aan toe gaat. Het straffe is dan eigenlijk dat de boel in Molenbeek niet vaker op stelten staat."

Dat dat niet zo is, stemt Kaerts optimistisch. "Na de rellen zag ik alweer een groep scholieren met fluovestjes door de straat fietsen waar alles daags voordien begonnen was. Het leven moet ook daar voortgaan. Als buitenstaander de zaak afschrijven en beginnen over een grote kuis is al te gemakkelijk. Mijn pronostiek is dat Molenbeek over het dieptepunt heen is. Ook artistiek komt er vanalles op gang met Les Barons, Ben Hamidou, of het Huis van Culturen. De problemen benoemen mag, maar je moet ze ook relativeren. Wij proberen dat in Meulenbeik Forever! te doen met humor en wat Belgisch surrealisme.

:: Meulenbeik Forever! (preview, met muzikaal voorprogramma Forges de Krakeb), woensdag 6 januari, 20 uur, Huis van Culturen, Mommaertsstraat 4, Molenbeek. Reserveren: 02-415.86.03.

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Sint-Jans-Molenbeek, Cultuurnieuws

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni