Gabriel Rios toont zijn verschillende gedaanten in de AB

“Ik hoop dat ik ooit tot de plek doordring waar de songs zitten die ik in mijn hoofd hoor,” zegt Gabriel Rios aan de vooravond van zijn tweedaagse terugblik in de AB. “Maar eerst moet ik nog door een flinke laag vuil heen.”

"Ik ben oud, en saai." Rios knort een eind weg wanneer hij me na het interview een lift geeft naar het Sint-Pietersstation in Gent. "Kijk, ik luister zelfs naar Klara!" Dat het reuze meevalt, willen we hem graag meegeven op deze grijze decemberdag in Gent. Hij knipoogt.

Gabriel Rios (34) is net geland uit New York, en vertrekt binnen twee dagen alweer naar Texas voor een familiereünie. Binnen exact één jaar zal de wereld vergaan. Tenminste, volgens de Maya-kalender. Rios weet er alles van - hij leest in zijn vrije tijd wetenschappelijke werken als A short history of nearly everything van Bill Bryson en verdiept zich in de geloofwaardigheid van futuristische denkers als Ray Kurzweil.

"Mensen hebben meteen onheil en rampspoed voor ogen, maar de Maya's hadden het eerder over een verandering in ons bewustzijn dan over een fysieke dood. Die oude volkeren hadden de sleutel om op een andere manier naar de wereld kijken. Maar die zijn wij kwijtgespeeld."

Observeren, loskomen van jezelf: voor Rios is het een belangrijk thema. Om een frisse neus te halen heeft de Puerto Ricaanse Gentenaar anderhalf jaar geleden het stille platteland van De Pinte ingeruild voor de uitbundige jungle van New York - eerst in Brooklyn bij zijn (ex-)vriendin Delfine Bafort, daarna in Harlem bij zijn zus en nu in Chinatown, Manhattan. Weg van de veilige haven die België geworden was, waar hij sinds 'Broad daylight' een breed publiek had opgebouwd, waar hij met zijn latinpop het mooie weer maakte op festivals.

Rios wordt gedreven door zulke tegenreacties. Zo kieperde hij twee jaar geleden zijn in LA opgenomen album met Money Mark (Beastie Boys) in de vuilnisbak, omdat het niet juist voelde. Even later ontbond hij zijn trouwe band. Hij nam met jazzpianist Jef Neve en slagwerker Kobe Proesmans The dangerous return op, waarop uitgepuurde pop een huwelijk aanging met jazz en klassiek. Ver weg van de zelfverklaarde "partymuziek" van zijn eerste twee albums.

Op de hoes van The dangerous return hield je één oog gesloten, en één oog open. Is dat hoe je de wereld bekijkt?
Gabriel Rios: Ik wilde een portret, om te zeggen dat het een pure plaat was, over mezelf, niet gefaket. Er waren foto's met gesloten en met open ogen, maar de puzzel paste pas in elkaar door beide te mixen. Ik ben aan de ene kant heel erg wakker en bewust, en tegelijk wil ik ontsnappen aan de realiteit. Ik balanceer op die twee uitersten. Realisme versus escapisme. Als de boze wereld weer eens op me afkomt, vlucht ik in de muziek.

Er is een best of uit, in de AB geef je twee avonden lang een blik op de verschillende gedaantes van Gabriel Rios: drong een tussenstand zich op?
Rios: De grootste les die ik voortdurend in mijn gezicht geworpen krijg, is dat je moet kunnen loslaten. Alleen zo kun je creatief zijn en evolueren. Mijn probleem was dat ik niet met trots kon terugblikken op wat ik deed. Ik bracht iets uit en keek er niet meer naar om. Op deze manier kan ik die periode wel tevreden afsluiten. Het is goed zo.

Mijn muziek is aan het veranderen. Vroeger schreef ik maar wat, ik creëerde zonder echt na te denken. Ik wilde vooral entertainen, maakte partymuziek. Nu wil ik er meer van mezelf in stoppen. Ik word meer en meer een singer-songwriter, denk ik.

Maar ik heb geen welomlijnd plan. Zo ben ik altijd geweest. Voor een Puerto Ricaan is de VS een logische stap als je wilt gaan studeren, maar dat vond ik te makkelijk. Europa leek me een uitdaging. Toen ik naar België kwam in het zog van een meisje, wilde ik kunstenaar worden. Dat idee vond ik cool: kunstenaar zijn. Voor ik aan een verhaal begin heb ik een titel nodig.

De titel van je nieuwe verhaal is New York, neem ik aan. Wat hoopte je ginds te vinden?
Rios: Ik had het goed in België, maar ik ben ook lui. Ik werd niet meer uitgedaagd. Ik voelde mij bovendien geïsoleerd door de taal. Ik wilde omringd zijn door mensen die Engels spreken en zingen.

In België krijg je al snel de indruk dat je een carrière hebt, maar dat succes verdampt makkelijk. Naar zo'n grote stad trekken waar je een onbenul bent, helpt om dat te relativeren. Duizenden mensen zakken naar New York af met dezelfde dromen als jij, je moet knokken om ergens te raken. Ik wilde mij opnieuw klein voelen.

Maar ik verlangde er ook naar om te leven op een plek met veel mensen, en me een van hen te voelen. In Gent kent iedereen me en dan ga ik me isoleren. Ginds kan ik gewoon de metro induiken en een anonieme nobody zijn. Iedereen is er gelijk, en tegelijk zo verschillend. Ik vind het geweldig om die mengelmoes te observeren. Dat kalmeert me.

Hebben de Amerikanen je veranderd?
Rios: Amerikanen willen meteen met je praten, en dat lijkt misschien wat oppervlakkig. Maar je leert wel dat je je mond moet opendoen, dat je moet opkomen voor jezelf. Ik kom van een cultuur die heel extravert is. Dat was wel aanpassen in België, waar iedereen eerder op zichzelf is. Ik ben daar introspectiever, trager geworden. Ik hou erg van de eerlijkheid van Belgen. Ze kunnen je bullshit ook meteen doorzien, gewoon door naar je te kijken.

Hoe verloopt een dag met Rios in New York?
Rios: Héél traag. (Lacht) Ik sta op, ga voor ontbijt - ik eet niet graag alleen. Ik wandel vaak rond in Chinatown, dat is een andere planeet. Af en toe wip ik eens binnen in de boksgym. Dat is nieuw voor mij, een regime. Ik had nood aan iemand die zegt wat ik moet doen, ik heb altijd te veel vrijheid gehad. Dus betaal ik een trainer die naar mij mag schreeuwen dat ik shit ben. (Lacht) Na drie maanden touwtje springen en tegen een boksbal meppen begint het iets op te leveren. Dat is perfect. En vooral: je zweet meer dan je denkt, zeer gezond voor een piekeraar als mij.

Daar sloot 'The things we know' van je laatste cd op aan. Proberen we te veel te weten?
Rios: Onze informatie verandert voortdurend, er zijn geen vaste waarden of waarheden. Je moet niet naar de zin van het leven zoeken in de wetenschap, in de kennis van alles, maar in jezelf, in wat je vandaag gedaan hebt. Je moet dingen doen, creëren. Anders word je ongelukkig.

En hoe zit het dan met de muzikale creaties?
Rios: Goeie vraag! (Lacht) Van elf tot vijf probeer ik te werken. 's Avonds wil ik optreden, maar dat verloopt langzaam. Twee keer per maand speel ik in de Rockwood Music Hall in de Lower East Side, een plek waar Trixie Whitley me heeft geïntroduceerd. Nu krijg ik er een residentie, wat betekent dat ik er vijf weken lang elke dag mag optreden. Ik vind dat een eer. In New York lijkt het kleinste wat je voor elkaar krijgt, iets heel groots.

Wat betekent dat trouwens nog, make it big? Ik ben ambitieus, maar niet meer onvoorwaardelijk. Het is mij niet meer te doen om duizenden mensen te bereiken met partymuziek. Ik wil een song kunnen spelen voor jou, met mijn gitaar. Als jij voelt wat ik in mijn hoofd hoor, dan zal ik gelukkig zijn.

Ik heb enorm veel respect voor de mensen die naar mijn concerten komen luisteren. Zelf doe ik dat eigenlijk niet graag, ik ben snel verveeld. Zelfs toen ik naar Prince ging kijken in Gent. Muzikaal gezien is hij van een andere planeet. Maar 'Purple rain' onderen een fontein van purperen confetti, dan pas ik. Dan ga ik liever naar Disneyland, dat is echt fake!

Heeft Jef Neve een rol gespeeld in die evolutie?
Rios: Door met hem te op te treden heb ik geleerd om naar buiten te komen, en niet meer te faken. Jef weet hoe hij zich moet smijten. Ik leerde om voor dat moment te gaan, de performance. En hij wilde songs leren, die drie minuten duren, met strofe en refrein. Dat was een mooie uitwisseling. Door onze vertrouwde plek te verlaten, hebben we onszelf moeten pushen.

Voor de wereld straks vergaat: wat wens je jezelf nog toe in 2012?
Rios: Ik hoop dat ik ooit tot de plaats doordring waar de songs zitten die ik nu in mijn hoofd hoor, maar ze zitten achter een venster dat besmeurd is met roet en vuil. Daar moet ik eerst nog doorheen, maar dat vergt discipline. Verhuizen naar New York was één stap, maar niet genoeg. Verder hoop ik ook op peace of mind. Misschien is dat één en hetzelfde, en dan sla ik twee vliegen in één klap. (Glimlacht)

Gabriel Rios
wanneer: 2 & 3 februari 2012 om 20.00 uur (2/2: solo - 3/2: met Jef Neve, Kobe Proesmans en andere genodigden)
tickets: 25 euro
----------