Francine Holley: 90 jaar, 20 meesterwerken

In de achterkamertjes van het burgerhuis van René Magritte zijn het licht en de geluiden gedempt. Dat is niet het geval bij de werken van de tijdelijke exposante: op de schilderijen van de 90-jarige Francine Holley-Trasenster vibreren de kleuren en klanken. Ze tonen de evolutie van een artistieke zoektocht van een halve eeuw, en meteen tonen ze ook een revolutie, want Holley was bij de eerste lichting schilders die zich bevrijdden van het figuratieve. Net zoals die andere avant-gardist Magritte, die ze echter nooit ontmoette, zocht Holley via het penseel de volledige vrijheid.

Met haar portret Doris uit 1948 neigt het figuratieve al naar het abstracte via de kubistische elementen en het expressieve kleurgebruik. Haar eigen zelfportret van twee jaar eerder zinderde ook al van het groen, rood, paars en oranje. Maar 1946 is dan ook een kanteljaar, de Luikse volgt dan haar toekomstige echtgenoot, de Franse architect Michel Holley, naar Parijs. Ze gaat werken in de ateliers van Franse kubisten als André Lhote en Fernand Léger en van de Franse abstracte schilder Jean Dewasne. Als ze in 1957 een van haar meesterwerken, Ville orange, maakt, is er nog slechts een zweem van figuratie te bespeuren, verder lijkt de stad opgetrokken uit muziek en ziel. Maar dan zijn we al diep in de jaren 1950, waarin haar abstractie én haar schilderkunst hoge toppen scheren. In Jazz bijvoorbeeld, waar de conservator van het Magritte Museum, André Garitte, zeventien jaar lang jacht op maakte, lijken de zeisachtige zwarten de geometrische kleurvlakken te snijden in een cadans. In veel schilderijen 'hoor' je dat Holley uit een muzikale familie komt, zelf speelde ze ook passioneel piano. In het virtuoze Violine uit 1953 hakt het zwarte lijnenspel haarfijn in op de gele klankkleur, om van te huiveren haast, als je er van dichtbij naar kijkt. In de jaren 1960 experimenteert Holley met een serie totems waarbij ze de abstracte vlakken uitsnijdt met een decoupeerzaag, en na 1977, wanneer een handoperatie haar het pianospel bemoeilijkt, integreert ze notenbalken, kruisen en accenttekens in haar schilderijen. Holley's recentste schilderijen zijn zwart-witstudies die ze uitvoert met de precieze streken van een kalligraaf. Het museum laat ook studies van schilderijen zien, en foto's van voor Holley inspirerende ateliers als die van Henri Brasseur aan de Academie voor Schone Kunsten in Luik of van Kandinsky. Of een foto van Holley, we schreven bijna 'schilderend', aan de piano.

:: Francine Holley: 90 jaar, 20 meesterwerken > 31.7.2009 wo > zo 10 > 18.00 - René Magritte Museum - Esseghemstraat 135, 1090 Jette - 02-428.26.26, magrittemuseum@tele2allin.be,
Tickets: 7/6/3,50 euro