deBuren wint nieuwe culturele prijs

Er is in Vlaanderen een nieuwe culturele prijs, en deBuren op het Muntplein krijgen hem als eerste. Het Vlaams-Nederlands Huis ontvangt de Gouden Shot voor de strafste cultuurcommunicatie van het afgelopen jaar, voor het project Radioboeken: boeken die niet worden gepubliceerd, maar alleen te beluisteren vallen. De prijsuitreiking vond plaats op de jaarlijkse Dag van de Cultuurcommunicatie, afgelopen maandag in Bozar.

Naam (Gouden Shot) en logo (een injectienaald) van de prijs behoeven misschien toch een woordje uitleg. De Gouden Shot wordt ook omschreven als een prijs voor 'straffe publieksverruimende middelen' - wat misschien wel de associatie met 'geestverruimend' kan oproepen. Zeker ook omdat de verdere omschrijving luidt: "De prijs gaat naar de cultuurdealer die met de scherpste strategie en meest vaste hand de ader van het juiste publiek injecteert." Laten we het erop houden dat de organisatoren - onder meer Cultuurnet Vlaanderen - met die omschrijving hun eigen prijs wel een beetje proberen te relativeren.

Radioboeken is alleszins een bijzonder project, en bovendien eentje dat heel wat succes blijkt te hebben. Het idee ervoor ontstond bij de directeur van deBuren, Dorian van der Brempt, die zag dat er wel heel veel wordt nagedacht over cultuur op televisie, maar dat de radio meer en meer over het hoofd wordt gezien. Hij stelde aan schrijvers voor dat ze een verhaal voor een keer niet zouden uitschrijven en publiceren in boekvorm, maar dat ze het zouden voorlezen voor een publiek, zonder dat de tekst achteraf ooit zou worden gepubliceerd. Hij zou wel worden opgenomen, en later uitgezonden op de VRT-radiozender Klara en downloadbaar zijn van de website www.radioboeken.be. Mooi meegenomen zou zijn dat blinden ook kunnen genieten van de verhalen.

De resultaten zijn er. Eind oktober waren er al twintigduizend radioboeken gedownload. Er zijn intussen verhalen verschenen van de schrijvers Anne Vegter, Tommy Wieringa, David Nolens, Anne Provoost, Désanne van Brederode, Wanda Reisel, Dimitri Verhulst, Oscar van den Bogaard, Kees 't Hart, Stefan Hertmans, Naïma Albdiouni en Tom Naegels. De opnamen vinden meestal plaats in het internationaal literatuurhuis Passa Porta in de Dansaertstraat. Luisteraars kunnen een abonnement nemen op de serie op het internet of cd's kopen met de gesproken teksten erop (twee teksten per cd).

Het project wordt alsmaar groter, zeker nu er ook een Nederlandse mediapartner is gevonden met ver bereik: Radio Nederland Wereldomroep (RNW). Die zal er mee voor zorgen dat er radioboeken worden vertaald in het Frans, Engels, Spaans en Bahasa Indonesia. Ingesproken door native speakers zullen die radioboeken dan kunnen worden beluisterd in Afrika, Noord- en Zuid-Amerika, Azië en Europa. Binnenkort, op kerstavond, kunt u op Klara naar een nieuw radioboek luisteren: anderhalve maand geleden las niemand minder dan de Nederlandse éminence grise Hella S. Haasse (88) een radioboek in in het Institut Néerlandais in Parijs. En voorlopig komt er nog geen eind aan het verhaal, want ook in 2007 gaat men volop verder met het inblikken van radioboeken, zodat er tegen het eind van volgend jaar zo'n vijftig beschikbaar zullen zijn voor de luisteraars.

Overigens: bij de twee andere genomineerden voor de Gouden Shot was er nog een Brusselse organisatie: Bozar dong mee met het project Open je blik - Geconcentreerd klassiek! Het PSK heeft voor jongeren vijf types van zogenaamde 'ontdekkingsabonnementen' samengesteld, die het makkelijker maken om wegwijs te geraken in het grote aanbod. Met 287 verkochte abonnementen, waarvan zestig procent aan jongeren die nooit eerder een kaartje in Bozar kochten, toont het cultuurhuis aan dat jongeren wel degelijk geïnteresseerd kunnen zijn in klassieke muziek.

::::::::::::::::

'Breng cultuur naar de mensen'

Op zo'n Dag van de Cultuurcommunicatie gaat het er vooral om cultuurhuizen ideeën aan te reiken hoe ze het publiek warm kunnen maken voor hun projecten. 'Nieuwe media', 'regionale cultuurcommunicatie' en 'jongeren' waren thema's die in de workshops telkens terugkeerden. De jongerenorganisatie CJP stelde er een gloednieuwe website voor (www.gobots.be) om jongeren wegwijs te maken in het culturele aanbod.

Vlaams minister van Cultuur Bert Anciaux (Spirit) kwam zijn plannen toelichten voor een zogenaamd participatiedecreet, dat over een dik jaar zou moeten worden goedgekeurd. Naast de vele bestaande decreten waarin ook al her en der bepalingen zijn opgenomen die ervoor moeten zorgen dat zo veel mogelijk mensen kunnen meegenieten van cultuur, sport of jeugdevenementen, komt er dus ook een expliciet participatiedecreet. Dat zal proberen (onder meer) "personen in armoede, gedetineerden, personen met een handicap en zieken, mensen met een etnisch-culturele achtergrond" over drempels te helpen, en niet alleen die mensen naar het aanbod te brengen, maar het aanbod ook bij hen te brengen. Sociaal-artistieke, sociaal-culturele en zelfs sociaal-sportieve initiatieven in buurten zullen extra aandacht krijgen. Anciaux zegt er ook van te dromen dat er in Vlaanderen weer meer geïnvesteerd wordt in "openbare ruimte waar samenkomen niks hoeft te kosten." In het nieuwe decreet moet er veel aandacht gaan naar vernieuwende en experimentele projecten die aanzetten tot participatie.