Bezette stad van KVS/Ruud Gielens

Als de Antwerpse dichter Paul Van Ostaijen (1896-1928) vandaag leefde, dan was hij een rapper of een beatboxer geweest. Dat is de overtuiging van Ruud Gielens en Jeroen Perceval, die met een resem acteurs en rappers de straat optrekken om in navolging van Van Ostaijen in het verzet te gaan.

Tuut, tuut, tuut, u hebt de groetjes van Ruud! De Brusselse regisseur die voor de KVS onder meer Singhet ende weset vro en Revue maakte gaat straks weer al zijn energie steken in het theatergezelschap Union Suspecte.

De productie Bezette stad/Ville occupée, die verwijst naar de gelijknamige dichtbundel van Paul Van Ostaijen over de bezetting van Antwerpen tijdens de Eerste Wereldoorlog, wordt dus voorlopig zijn laatste voor de KVS. En hij staat daarmee al met een half been buiten, want tijdens het eerste deel van de productie zullen de acteurs de toeschouwers op sleeptouw nemen door de straten rond de schouwburg.

Maar Bezette stad/Ville occupée wordt nog om andere redenen merkwaardig. Schrijver/acteur Jeroen Perceval schreef een repliek op de tekst van Van Ostaijen, en behalve de acteurs gaan ook een zestal beatboxers en rappers aan de slag met de exploderende taal die Van Ostaijens poëzie kenmerkte.

Ruud Gielens: "Ik denk dat Bezette stad een van de eerste teksten was die ik als dertienjarige op de schoolbanken moest lezen. Toen snapte ik er niets van, maar de figuur van Van Ostaijen en het feit dat het concept oorlog daar op een speciale manier in werd aangebracht, hebben mij wel getroffen."

"Tijdens de voorbereiding van Singhet ende weset vro hebben we ook veel teksten uit diezelfde periode gelezen. Van Ostaijen zat ertussen, maar hebben we uiteindelijk weinig gebruikt. Jeroen Perceval en ik vroegen ons af wat we vandaag nog met Bezette stad zouden kunnen doen. Voor mij is het duidelijk dat Van Ostaijen nu waarschijnlijk een geweldige rapper zou zijn. Zijn specifieke taalgebruik sluit erg aan bij wat vandaag hiphop, beatbox of slam is. Hij gebruikt poëzie om iets over de stad te zeggen, maar op een heel expressieve manier. Met een metrum en een ritme dat in zijn tijd al een breuk maakte met de literatuur die hem had geïnspireerd."

Slogans en reclamepanelen
Bezette stad bevat losse gedichten in een geheel dat Van Ostaijen na de oorlog in Berlijn schreef, maar dat gaat over de bezetting van zijn stad Antwerpen.

Gielens: "Het was een reactie op het feit dat een vreemde mogendheid je stad inpalmt. Daarom zijn wij op zoek gegaan naar wat bezetting in onze vrij vredige wereld nog kan betekenen. Dan kom je snel uit bij de alomtegenwoordige overconsumptie, het kapitalisme, de onontkoombare reclames die Van Ostaijen ook al in zijn tekst integreerde. Jeroen is daarmee aan de slag gegaan."

"In Van Ostaijens tekst komt het woord nihilisme vaak terug, maar wel als een positieve kracht. Hij breekt alles af om dan opnieuw te beginnen. Dat gaan wij ook doen. Ons terugtrekken als een soort verzetsbeweging, en alles vernietigen om daarna opnieuw iets te kunnen opbouwen. Ons samenlevingsmodel is gericht op een vooruitgangsidee dat niet meer in vraag wordt gesteld. Maar wij ondernemen een zoektocht naar het moment waarop we kunnen zeggen: ik stop, ik weiger nog mee te lopen en wil zien wat er in de leegte die volgt eventueel kan gebeuren."

"Dat klinkt theoretisch, maar uiteindelijk maken we een erg concrete muziekvoorstelling waarin we op een heel specifieke manier omgaan met de vorm van de taal. Het is zeker geen intellectueel pamflet, maar eerder een subliminale voorstelling die mikt op de buik."

"In het eerste deel proberen we onze wereld te beschrijven, die alleen maar schijnt te bestaan uit slogans, pamfletten en reclamepanelen. Freedom of speech! Obey your thirst! Op die manier uit de maatschappij zich. Met een standaard van rechtlijnige, halfgrappige communicatie. In zijn eclectische spel met dat soort van tekstflarden heeft Van Ostaijen een lijn gevonden om tot poëzie te komen. En door de typografie en zetting van zijn tekst voegde hij daar een laag aan toe. Daar ligt bij ons de rol van onze ongelooflijk straffe beatboxers en rappers. Scale (Kris Strybos) is de godfather van de Belgische beatboxscene. Pitcho doet ook weer mee... Hun manier van communiceren via ritmiek en expressie is heel gevoelsmatig, en door het binnenbrengen van het tekstmateriaal proberen ze ook nog een stap verder te gaan dan de virtuositeit van de beatbox battle."

De stad als decor
"Eerst gaan de toeschouwers langs enkele locaties in de stad," verduidelijkt Gielens. "Wat hier in de buurt van de KVS allemaal samenkomt is ongelooflijk. De prostituees, de ambtenaren van de Vlaamse Gemeenschap, de jeugd van de Chicagowijk, het volk uit de Nieuwstraat. Elke drie minuten zit je in een totaal andere context. Ik heb aan de acteurs gevraagd om elk een locatie uit te zoeken waar zij ons voortaan op een heel andere manier naar zullen doen kijken. Daarna komen de personages samen in de zaal voor een soort getheatraliseerd concert. Het geld dat we normaal voor een decor en kostuums krijgen, hebben we niet gebruikt. Hopelijk kun je de indrukken van het eerste deel meepakken in de zaal waarin verder niets te zien is."

:: Bezette stad/Ville occupée - KVS/Ruud Gielens
wanneer: 26 februari > 13 maart 2010 om 20.30 uur
waar: KVS_BOX, Arduinkaai 9, Brussel - 02-210.11.12 - tickets@kvs.be
inkom: 10/16 euro