Rehabilitation: citeren uit het modernisme

Hedendaagse kunstenaars verwijzen niet uit nostalgie naar de modernistische architectuur, maar zoals je Wikipedia raadpleegt: als bronnenmateriaal. Wiels selecteerde wereldwijd tien kunstenaars die het modernisme en zijn utopieën in hun sculpturen, installaties, collages en projecties 'rehabiliteren'.

"Eigenlijk roept de term 'rehabilitation' eerder medische associaties op," zegt curator Dirk Snauwaert, tevens directeur van Wiels, "maar het schijnt courant gebruikt te worden in de vergaderingen van Monumenten en Landschappen." Snauwaert ziet in Rehabilitation een uitgestelde openingsexpo van het modernistische Blomme-gebouw dat zelf een tweede leven kreeg.

In de brouwzaal refereert de installatie, een omkadering van de bookshopbalie, van het Belgische collectief Up (Koenraad Dedobbeleer en Kris Kimpe) alvast aan de Weense galerie van Richard Artschwager, die op zijn beurt verwees naar de bar van Adolf Loos in Wenen uit 1908, algemeen beschouwd als het allereerste modernistische gebouw.

Fritz Lang
Helemaal boven in het Blomme-gebouw vind je, naast een adembenemend panaroma van Brussel, paravans, een verwijzing naar het modernistische huis E-1027 van Eileen Gray, en stemfragmenten van de Nederlandse Falke Pisano. Haar installaties zijn altijd gelinkt aan reflecties over hoe wij objecten registreren. De Portugese Leonor Antunes citeert ook, bijna tactiel, uit het Gray-huis met artisanaal, repetitief werk dat de kwestie van de kopie zelf onderzoekt.

De Duitser Manfred Pernice verwijst met zijn installatie dan weer naar de Lingotto Fiat-fabriek uit 1928 van Giacommo Matte Trucco. De fotocollage van Alexandra Leykauf uit Duitsland toont het modernisme in al zijn gedaantes: van kathedraalachtige ruimtes à la Metropolis van Fritz Lang tot banale kantoorruimtes op maat. Haar filmische blik op ruimte blijkt ook uit haar 'kijkdoos' waarin de ruimte van het Wiels-gebouw zelf is verwerkt. De Amerikaan Oscar Tuazon onderzocht het Blomme-gebouw wel heel letterlijk door een gat te zagen in een muur van een kokerachtige 'restruimte' waarvan zelfs het Wiels-personeel nog geen glimp van had opgevangen.

De installatie van de Kroatische kunstenaar David Maljkovic is een 'opdracht' aan Giuseppe Sambito, de architect van het Italiaans paviljoen in het tentoonstellingspark in Zagreb uit 1961. Het was een sleutelmoment voor Tito's Joegoslavië, waar het modernisme de coherentie en de vooruitgang van het land moest symboliseren. Maljkovic onderzoekt wat de tijd met deze utopische gebouwen heeft aangericht, vooral in ons eigen hoofd.

Blasfemische verwijzingen
Ook de Deense Pia Rönicke legt de geschiedenis bloot, en wel van Elysian Park in Los Angeles waar in de jaren 1950 Mexicanen brutaal uit hun huizen werden verdreven met de belofte er sociale woningen te bouwen, een groot modernistisch project. Met een dubbele projectie verkent Rönicke het gebied vroeger en nu en hoe het had kunnen zijn, want de woningen zijn er nooit gekomen.

De Sloveen Tobias Putrih ontwierp een reeks banken aan de hand van een tapijtmotief van Yvan, zoon van Adrien Blomme. Ook de Peruaan Armando Andrade Tudela speelt met de materialen, het grafische en de texturen van modernistische architectuur. Zijn glas-en-metaalconfiguraties op betonnen sokkeltjes her en der lijken wel verhakkelde citaten. "Blasfemische verwijzingen bijna," aldus Snauwaert.

:: Rehabilitation
wanneer: > 15 augustus 2010 - woensdag > zaterdag van 12.00 > 19.00 uur - zondag van 11.00 > 18.00 uur
waar: Wiels, Van Volxemlaan 354, Vorst - 02-347.30.33 - wiels@wiels.org
inkom: 6 / 4 / 5 / gratis