Bill Frisell stelt op Brosella zijn Big Sur Sextet voor

Een recent schrijversisolement op een ranch in het noeste Californische natuurgebied Big Sur deed jazzgitarist Bill Frisell denken aan de prilste stappen van zijn carrière. Die zette hij in 1978 in een jazzkroeg in Spa. “Het was hoog tijd om opnieuw ruimte te maken in mijn hoofd.”

Ondertussen holt hij, als een van de meest gevraagde gitaristen van zijn generatie, alweer van de ene afspraak naar de andere. Als we hem bellen in New York heeft hij er net een studio-opname met de Italiaanse pianist Stefano Bollani op zitten. Morgen vliegt hij naar Toronto voor een Joni Mitchell-tribute, georganiseerd door Brian Blade.

Vervolgens zijn er nog optredens aan de zijde van Marianne Faithfull in Londen en saxofonist Charles Lloyd in Montreal. Pas daarna trekt hij de boer op met de muzikanten die zijn pas verschenen nieuwe album Big Sur mee inblikten. "Die plaat ontstond nadat het Monterey Jazz Festival me voorgesteld had om een eenzame residentie te doen in een spectaculair gelegen ranch op de top van een klif, omringd door bossen en woestenij. Ik kreeg er de tijd en de ruimte om eens helemaal alleen te zijn…

Dat gevoel zijn we in onze hyperverbonden samenleving kwijtgespeeld. Ter plekke wist ik niet eens hoe laat het was, laat staan dat er een telefoon of een tv stond. Op sommige momenten was ik zelfs echt bang. De conciërge had me een wandelstok gegeven om, mocht het nodig zijn, de beren en andere wilde dieren af te weren. Dat voerde de spanning nog wat op. (lacht)"

Heb je het nu over de stok waar je het nummer Walking Stick (For Jim Cox) over schreef?
Bill Frisell: Ja. Gelukkig heb ik hem niet veel moeten gebruiken. (lacht) Dus de hele ervaring moet ook muzikaal wel een bepaalde indruk achtergelaten hebben. Ik heb nooit geprobeerd om bewust een beeld te creëren van de plek waar ik me bevond. Maar de omgeving liet me wel toe om de muziek vrij te maken die ik op dat moment voelde.

Je panoramische muzikale aanpak, waarin ruimte is voor vele rootsgenres, sluit anderzijds mooi aan bij het noeste landschap. Was je je ook bewust van het feit dat andere artiesten zich hadden laten inspireren door de plek?
Frisell: Ik verbleef niet zo ver van de Henry Miller Library en het kleine huisje waar de schrijver ooit woonde. En ik las er het boek dat Jack Kerouac over de plek neerpende… want de ruwe natuur is natuurlijk niet alleen uitzonderlijk mooi, ze wekt ook angst en donkerte op. Tijdens een nachtelijke storm ging één keer letterlijk het licht uit. En Kerouac trok hier naartoe terwijl hij probeerde te stoppen met drinken. Die duistere, melancholische kant is ook in de muziek geslopen.

Je Big Sur band is eigenlijk je vertrouwde 858 Quartet, zijnde je gitaar en drie strijkers, aangevuld met drummer Rudy Royston. Zijn roffels waren nodig om het hele natuurlijke spectrum in kaart te brengen?
Frisell: Ja, daar zeg je het. De drums herinnerden me aan de rotsen die van op de kliffen soms meedogenloos de oceaan inrollen. Het is slechts één muzikant extra, maar het veranderde echt de hele sfeer. De drums zijn zo krachtig. Zelfs als je ze niet hoort ligt hun dreiging op de loer.

35 jaar geleden woonde je een tijdje in België?
Frisell: Klopt, ja. Ik heb er zelfs mijn vrouw Carole ontmoet. Na school gelopen te hebben aan het Berklee College of Music in Boston nodigde een studiegenoot, de Belgische saxofonist Steve Houben, mij en enkele vrienden-muzikanten uit in zijn thuisbasis Spa. We woonden er boven een kleine jazzkroeg, waar we in ruil voor kost en inwoon af en toe optraden. Het was een geweldige tijd voor me. Veel door Europa reizende jazzmusici passeerden daar toen, en ik ben er mijn eigen muziek beginnen schrijven… Mijn trip naar de Big Sur deed me zelfs een beetje denken aan mijn verblijf in België, want ook daar hadden we een zee van tijd en ruimte om ons te ontplooien. Ik keer altijd graag terug naar België, om op te treden of om mijn schoonbroer te bezoeken die nog steeds in Luik woont.

Na dat Belgische jaar werd de lokroep van New York te groot, in 1982 nam je je eerste album op en sindsdien schuim je haast onafgebroken de grootste jazzpodia en popstudio's af, als gerespecteerd gastmuzikant of als band leader van je eigen groepen. Wat is je geheim?
Frisell: Oh boy, ik weet niet hoe ik het doe. Eigenlijk voel ik me elke dag opnieuw een beginneling. Je weet nooit wat er zal gebeuren, hoe een dag afloopt, en dus blijf je maar bezig. De ene noot leidt automatisch naar een andere… en ik hoop steeds dat mijn muzikanten me zullen verrassen, dat de muziek altijd verandert. Daarom ben ik ook zo opgewonden over deze nieuwe tournee. We deden nog maar één optreden samen, en ik voel dat we aan het begin staan van een langere trip met opnieuw eindeloos veel mogelijkheden.

Brosella Folk op 13 juli en Brosella Jazz 14 juli. Bill Frisell op 14 juli om 20 uur, Theatre Stage.