Villa Victor Bourgeois bedreigd

An Devroe
© Brussel Deze Week
03/03/2009
Van de drie villa's die de modernistische architect Victor Bourgeois in 1928 bouwde, is alleen die van Oscar Jespers in Sint-Lambrechts-Woluwe beschermd. Tien jaar na de sloop van de dubbelvilla in Sint-Idesbald dreigt nu hetzelfde einde aan de Bergensesteenweg, net over de gewestgrens in Lot.

"Interessant om te lezen dat er toen ook een beurscrisis was," merkt Hugo Casaer, de CD&V-burgemeester van Beersel, op. Door de beurscrash van 1929 zou La Maison Blanche in Lot (Beersel) nooit helemaal afgewerkt geraakt zijn. De opdrachtgever, de wisselagent Emmanuel Buchet-Scohy, kwam in geldnood...

Uitgerekend de 'crisis' geeft het gebouw vandaag nog een waterkansje, al was dat niet de bedoeling toen het vorig jaar gekocht werd. Yves Verbeke, directeur marketing van de nieuwe eigenaar Groep H (met de 'H' van Huyzentruyt): "Het pand werd door ons dochterbedrijf Huyzentruyt Development & Investments aangekocht met de bedoeling het af te breken en er kantoren of een commercieel pand te bouwen. De gesprekken hierover zijn nog bezig. De economische crisis vertraagt alles sterk."

Een gedeeltelijke renovatie is niet helemáál uitgesloten: "Alles hangt af van de bestemming." Over het inmiddels gegroeide sluikstort is Verbeke resoluter: "De rommel zal op zeer korte termijn
verdwijnen en het terrein wordt afgesloten."

Te redden/À sauver
Het is oppassen dat we geen been breken als we met enkele buurtbewoners het sluikstort betreden. "Vorig jaar werd de gemeente op de hoogte gebracht, zonder gevolg. 'Privégrond, daar kunnen we niets aan doen,' klonk het. En ondertussen werd de afvalberg steeds hoger en steeds breder. En hoe zit het overi­gens met de wet op de leegstand?"

Volgens de gemeente werd de vorige eigenaar aangemaand en veroordeeld. Maar het stort bleef. Ook de nieuwe eigenaar werd onlangs verzocht uiterlijk tegen 25 februari het sluikstort te verwijderen.

Voordat het een stort werd, werd het pand 't Fort genoemd. Volgens Lottenaren verbleven er tijdens de Tweede Wereldoorlog soldaten - of is de fortachtige voorgevel de verklaring? Maar het gebouw was ook een schooltje, Cité des Gosses (op foto's uit de jaren 1930 of 1940 is het oorspronkelijke gekromde afdak nog te zien), een computerbedrijf, een truckwash, decor voor modefotografiestudenten,... Een ander puzzelstukje prijkt nog op de gevel: "Het zou tot hotel Le Versailles omgebouwd zijn voor de Wereldtentoonstelling van 1958."

De liefde van Beersel voor Bourgeois loopt via Herman Teirlinck. Chris Van Hemelrijck van het Herman Teirlinck-huis in Beersel: "Het is een merkwaardig gebouw, heel groot ook. De ware toedracht is niet helemaal bekend, maar dat maakt het nog mysterieuzer. En het gebouw lijkt nu eenmaal sterk op de dubbelvilla die Bourgeois voor Teirlinck en Karel Maes in Sint-Idesbald bouwde (afgebroken in 1999, AD)."

Op de vraag naar bescherming kreeg de gemeente Beersel van Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (RWO) in 2008 een antwoord dat ontleend is aan het boek van Iwan Strauven uit 2005, De gebroeders Bourgeois - Architectuur en plastique pure: "De oorspronkelijke villa uit 1928 voorzag in twee kubusvormige volumes, de eigenlijke villa en een conciërgewoning (resp. uiterst rechts en links vanaf de steenweg, AD), onderling verbonden door een luifel die als carport en terras moest fungeren. (De ruimte onder de carport werd later volgebouwd, AD.) Het huidige aspect is het resultaat van ingrijpende, latere verbouwingen waarbij de karakteristieke bandramen werden verwijderd."

Volgens RWO heeft dit uiteindelijk nog weinig met Bourgeois te maken, zodat een bescherming niet werd overwogen. Toch zijn de robuuste en cilindrische volumes uit 1928 nog aanwezig. En met wat fantasie ook de luister; Strauven zegt het zo: "Op de bel-etage ontplooit zich een aaneenschakeling van monumentale ruimtes. De trap slingert kwistig verder van de eerste naar de tweede verdieping. Op de hoogste verdieping flankeert opnieuw een enorm terras een imposante biljartzaal."

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Samenleving

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni