Seks, geld en kunst in Maison Particulière

Sex, Money and Power. Struggle. Rood. Het zijn geen namen voor heavy metalgroepen of Japanse hardcore samuraifilms, maar van tentoonstellingen in het Maison Particulière. Een boeiend particulier initiatief, dat al meer dan twee jaar een leemte tracht te vullen inzake hedendaagse kunst in Brussel.

Kasteleinssstraat 49, niet ver van de Louizalaan. Even aanbellen, een paar treden oplopen, en je bent in een bijzonder huis. Daar wijst de naam al op: Maison Particulière (MP). Dat laatste verwijst zowel op het bijzondere als op het privékarakter van het initiatief.

De Franse kunstverzamelaars Myriam en Amaury de Solages, die sinds 2007 elders in Brussel wonen, kochten het grote herenhuis in 2010. Het huis is van de hand van architect Jean Léon Janlet, die het in 1880 bouwde en in 1909 uitbreidde. Het echtpaar liet het al in 2010 volledig renoveren om er het huidige kunstencentrum in onder te brengen, waarvan de tweede verjaardag net is gevierd. Amaury de Solages bouwde een vruchtbare carrière op in de wereld der financiën en runt nu zijn holdings.

Dankzij de grote ramen stroomt het natuurlijk licht gul binnen op elk van de drie niveaus. Wie slecht te been is kan met een lift naar boven. Ook die heeft een glazen wand. De mooie stadstuin benadrukt nog het gevoel van openheid en ruimte.

Het hele huis ademt kunst en esthetiek uit, bourgeois maar aangenaam. Een plek waarin je je onderdompelt, en waar je rustig kan wegdromen in een van de designzetels. De tijd lijkt hier stil te staan, tenminste voor wie de tijd neemt.

Nederlandstalige directrice van het huis is Carole Schuermans, die er met amper twee medewerkers in slaagt om drie tentoonstellingen per jaar tot in de puntjes voor te bereiden. Het zijn dikwijls grote namen uit de hedendaagse kunstwereld die de revue passeren. Op de laatste tentoonstelling vóór het zomerreces, Innerlijke Reizen, waren er werken van onder meer Nick Van Woert, Chiharu Shiota, en Tony Oursler.

Het echtpaar de Solages, dat elders in Brussel woont, beschikt over een uitgebreide kunstcollectie. Toch kozen ze er niet voor om die in een eigen museum te tonen.
Schuermans: "Dat klopt. MP is voor hen een ideaal compromis tussen het openstellen van hun collectie en toch nog een zekere privacy te behouden. Hetzelfde geldt voor de kunstverzamelaars die werken uitlenen. Hun hele collectie permanent toegankelijk maken is voor velen een brug te ver."

Wat is het concept van de tentoonstellingen?
Schuermans: "We programmeren drie tentoonstellingen per jaar met telkens een honderdtal werken, op het ritme van de schooltrimesters. Alle werken zijn van kunstverzamelaars die met ons meewerken, aangevuld met werk van de de Solages. Het echtpaar stelt een thema voor, waarin alle werken moeten passen. Dan steken de kunstverzamelaars de koppen bij mekaar - en hun tablets - voor de selectie van de werken. En dan volgt de keuze wat waar komt te hangen, in functie van de sfeer van de werken, van hun onderlinge samenhang en ook van de ruimte in het huis. De expo's groeien dus organisch, zonder vaste curator. Bij elke expo wordt bovendien het werk van één kunstenaar genodigde extra in de verf gezet.

Jullie besteden veel aandacht de presentatie.
Schuermans: "Ja, het gaat om een totaalervaring. Dat begint al bij het gepersonaliseerde onthaal en eindigt hopelijk met het gelukkig gevoel waarmee de bezoeker hier vertrekt. In elke ruimte kan je lekker zitten in een designzetel. We hebben een akkoord met de bekende designwinkel Instore uit Elsene, die bekende merken presenteert. Zij stellen ons meubels ter beschikking. Bij elke expo zijn dat nieuwe, want ze moeten passen bij de werken. In elke ruimte is er een voorstellingsmap met uitleg over de kunstwerken. Wie zich dus in de kunst wil verdiepen krijgt dus alle gelegenheid daartoe.

Voor vele mensen ligt de drempel voor hedendaagse kunst zeer hoog. Je moet hier ook letterlijk een drempel over.
Schuermans: "Financieel ligt de drempel niet zo hoog: we houden onze toegangsprijzen laag: 10 euro per ticket. Wie lid is - dat ben je al voor 50 euro - dan mag je een jaar lang gratis binnen met 1 persoon erbij. Jongeren onder de 26 jaar mogen bovendien gratis binnen. Toch is het een mysterie voor mij waarom die jongeren en zelfs de kunststudenten zo moeilijk de weg naar ons vinden. Ik maak van de gelegenheid gebruik om een oproep te doen bij studenten om bij ons hun stage te doen. Inhoudelijk trachten we de bezoeker zo goed mogelijk te informeren via de portfolio's met informatie over de kunstwerken. Vanaf september kunnen onze bezoekers tevens een geleid bezoek aanvragen."

Is de financiële leefbaarheid van het huis verzekerd op lange termijn?
Schuermans: "Wel, er is natuurlijk een belangrijke inbreng van de de Solages. Zij stellen het huis ter beschikking van de vzw Maison Particulière envenals (een deel van) hun collectie. Ook de kunstverzamelaars stellen hun werken gratis ter beschikking voor de tentoonstellingen. Maar gezien de belangrijke positie die we innemen in het Brusselse kunstenlandschap en de leemte die we vullen is de tijd nu rijp voor overheidssteun. De bedoeling is om daar de komende maanden werk van te maken. De inkomsten betreffen enerzijds de toegangsgelden en het lidmaatschap: we tellen nu zo'n 650 leden.

Bovendien hebben we een vijftiental weldoeners. Een financieel trapje hoger zijn de mecenassen: twee particuliere mecenassen steunen ons en vier institutionele: de Bank Degroof, Eeckman Art & Insurance, advocatenbureau Greenille en het veilingshuis Sotheby's. Het is echt een wisselwerking, want bij de klanten van die mecenassen zitten ook kunstliefhebbers en verzamelaars, die misschien wel zin hebben om deel te nemen aan één van onze volgende tentoonstellingen en hun collectie bij ons te tonen.

Wat mogen we van de najaarstentoonstelling verwachten?
Schuermans: Op 19 september opent de expo Jonge Verzamelaars. We bieden een forum aan zeven jonge kunstverzamelaars onder de veertig jaar. Special guest is de Brusselse kunstenaar Fabrice Samyn.

Maison Particulière, Kasteleinsstraat 49, 1050 Brussel. Open elke dag behalve maandag van 11 tot 18 uur. Donderdag tot 19.30 uur. Gesloten in juli en augustus.