Pro Velo geeft fietslessen aan allochtonen

Het is zoals met autorijden. Zoals niet iedereen een rijbewijs heeft, kan ook niet elke volwassene met de fiets overweg. Sommigen moeten echt nog leren fietsen, anderen durven het drukke verkeer in Brussel niet in. Pro Velo helpt hen een handje. "Het geeft zo'n goed gevoel," zegt fietslerares Carmen Sanchez, "als ik een Marokkaanse vrouw heb leren fietsen. De vrijheid die ze daarmee wint is iets ongelooflijks." We trokken er in Brussel op uit met Carmen, Fatima en Fadila, op de fiets.

Warandepark, vrijdagmiddag om twaalf uur. Vandaag is van een groepje van zes vrouwen uit de Marollen alleen Fatima komen opdagen. Fatima, van Marokkaanse oorsprong, heeft het fietsen zelf al aardig onder de knie, maar om door de stad te peddelen is nog iets meer behendigheid nodig. <BR>Fietslerares Carmen Sanchez leert Fatima in het park achteruitkijken tijdens het fietsen. Dat is belangrijk bij het voorsorteren. Daarna gaat het slalommend tussen de bomen door. Stoeprand op, stoeprand af. Snelheid maken, remmen.<BR>De moeilijkheidsgraad wordt opgevoerd. Carmen neemt Fatima mee in de Koningsstraat, waar we tussen de tramsporen rechtsomkeer maken, een hachelijke onderneming voor wie het niet gewoon is. Een vrachtwagen rijdt hard voorbij. Sanchez: "Voel je die windvlaag? Hou er rekening mee als je fietst. En uitkijken voor de dode hoek. Ga voor de vrachtwagen staan of blijf erachter en houd via de spiegel oogcontact met de chauffeur. Dan weet je dat hij je gezien heeft."<BR>Het zijn fietslessen die eigenlijk voor velen nuttig zouden kunnen zijn. Fietsen in de grote stad is niet gevaarlijk, maar voorzorg kan nooit kwaad.<BR>In januari is de fietsvereniging Pro Velo begonnen met een fietscursus voor vrouwen die in een sociaal achtergestelde buurt wonen. Het is niet voor het eerst dat Pro Velo iets dergelijks onderneemt. Het is al tien jaar bedrijvig in de fietspromotie en heeft al duizenden Vlamingen en Franstaligen met de fiets door Brussel rondgeleid. Maar fietslessen voor vrouwen zijn nieuw. <BR>"We hebben vastgesteld tijdens tellingen," zegt fietslerares Carmen Sanchez, "dat vrouwen maar een kwart uitmaken van de fietsers in Brussel. De geëmancipeerde vrouw in mij zegt dan: we moeten dat aantal kunnen optrekken."<BR>De fietslessen zijn vraaggestuurd. Fadila is wijkwerkster bij Habitat et Rénovation, een huurdersvereniging in de Marollen. Die doet sinds kort een beroep op Pro Velo om er vrouwen fietslessen te geven. Pro Velo kan die lessen voor een prikje geven, dankzij een subsidie van de stichting C&A. <BR>"Het gaat meestal om allochtone vrouwen uit de Maghreb, maar er is ook een Belgische bij. Ze zijn gescheiden of zitten in een erg gesloten milieu," legt Fadila uit. "Het zijn vrouwen die graag wat mobieler willen zijn. En dan is de fiets een efficiënte en relatief goedkope oplossing."<BR>"Dankzij Pro Velo kunnen ze leren fietsen. Dat betekent voor hen heel wat. Ze moeten zich soms eerst hun lichaam eigen maken. Ze moeten vertrouwen krijgen in zichzelf, in het verkeer. De lessen geven we daarom het liefst in het park. In de Marollen zelf zou dat moeilijker liggen, vanwege de sociale druk."<BR>Dat nogal wat vrouwen niet kunnen fietsen lijkt op het eerste gezicht wat onwezenlijk. Toch is het een realiteit. Volgens Sanchez zijn daar verschillende redenen voor. "Er is soms sprake van een cultuurverschil, maar vaak is het ook zo dat niet iedereen de kans krijgt om het op jonge leeftijd te leren. Dat ligt soms aan iets heel eenvoudigs: als je als kind geen fiets krijgt, kan je het ook niet leren. Als vrouwen leren fietsen, kunnen ze zelfstandiger door het leven gaan. Zo helpen we de integratie en emancipatie een stap verder."<BR>En hoe zit dat met de mannen? Sanchez: "Cijfers hebben we niet, maar we weten wel dat ook heel wat mannen niet kunnen fietsen, misschien zelfs evenveel mannen als vrouwen. Alleen geven mannen het minder graag toe. Vrouwen hebben er duidelijk minder problemen mee om te vragen om te leren fietsen."<BR>Wie het als kind niet geleerd heeft, krijgt het op latere leeftijd moeilijker onder de knie. Sanchez: "Aspirant-fietsers moeten heel wat angst overwinnen. Een kind valt en staat weer op. Bij een volwassene is dat allemaal wat delicater. Eerst leren we ze fietsen op een kinderfiets. Daarna leren we ze 'loopfietsen' met een laag zadel. Bij de een gaat het al wat sneller dan bij de ander, maar je kunt je wel voorstellen dat de voldoening onbeschrijflijk is voor student en lesgever als ze hun eerste meters kunnen fietsen."<BR>Pro Velo heeft de afgelopen zes maanden 150 vrouwen fietslessen gegeven. Als het project op kruissnelheid zit zouden dat er 400 per jaar moeten kunnen zijn. En het gaat niet alleen om allochtonen, zegt Sanchez als we ons tochtje met Fadila en Fatima beëindigen in de Europawijk. "Ik geef ook les aan eurocraten, aan Spanjaarden bijvoorbeeld. En geloof me vrij: dat gaat in het begin even schoorvoetend als ik ze met de fiets door het drukke verkeer loods."<BR>