Opinie: Bloemeke

Het Bloemeke van Goudpapier / Papieren Goudbloemeke / Goudblommeke van (of in) Papier / La Fleur en Papier Doré, afijn, kortom, Het Goudbloemeke is gered. Een veertigtal 'coöperanten' heeft voldoende fondsen ingezameld om deze tempel van surrealisten, Vijftigers en andere experimentelen opnieuw uit te baten.

door Dirk Volckaerts, hoofdredacteur van Brussel Deze Week

Dit weekeinde kunt u er tijdens de Open Monumentendagen opnieuw een glas gaan drinken. Niet alleen voor de liefhebbers van het Brusselse caféleven is dit een hoogdag, maar ook voor cultuurliefhebbers van alle kanten van de taalgrens. Het Bloemeke is een monument, opgericht door Geert Van Bruaene en (figuurlijk) rechtgehouden door klanten als Magritte, Mesens, Alechinsky, Boon, Claus en zoveel anderen. Iedereen blij? Ja, iedereen blij.

Of toch niet iederéén, want wat zit OCMW-voorzitter Yvan Mayeur te neuzelen in Le Soir? "Het Bloemeke," zegt hij, "is een belangrijk centrum van - vooral Franstalige - cultuur en kunst in België. Wij zouden graag afstappen van de commerciële logica van een café, om het culturele aspect te beklemtonen."

Wel, wel! Blijkt dat het eeuwenoude gebouwtje, waarin het café gevestigd is, eigendom is van het OCMW van Brussel, dat het tot 2013 aan InBev verhuurt. Mayeur wou aanvankelijk de huur met InBev opzeggen om er zélf aan cultuur te gaan doen, ofschoon dit bezwaarlijk een van de hoofdtaken van een OCMW genoemd kan worden. De OCMW-voorzitter is hiermee niet aan zijn proefstuk: ook Espace Magh, het 'progressief centrum voor Maghrebijnse cultuur', wordt met OCMW-middelen gerund.

Pas op, ik ben absoluut voorstander van zo'n centrum, want het haalt weinig bekende aspecten van het dagelijks leven van een grote groep medestadsbewoners voor het voetlicht. 't Is eens iets anders, via cultuur de wereld verbeteren. Cultuur is een mensenrecht. Maar dat wil nog niet zeggen dat een Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn van een relatief arme stad als Brussel zich ermee moet bezighouden, me dunkt.

En ook niet met het Goudblommeke. Want wat lezen we in Le Soir? Dat de coöperanten en hun partners van Mayeur "tot 2013 de tijd krijgen om te bewijzen dat ze de Franstalige of Brusselse cultuur niet verwaarlozen." Anders "zal het OCMW andere uitbaters zoeken." Het is roerend om te zien hoe Yvan Mayeur zich opwerpt als de Grote Beschermheer van de Franstalige en Brusselse Cultuur.

Waar bemoeit de OCMW-voorzitter zich mee? Hebben we hem gehoord toen, een jaar geleden, het Bloemeke failliet ging? En nu het wordt overgenomen door een veertigtal coöperanten, "onder wie slechts drie Franstaligen", is het wéér niet goed? Er zijn dus blijkbaar mensen in deze stad die liever hebben dat een instituut als het Goudblommeke voorgoed in de vergetelheid raakt, dan dat het wordt overgenomen door enthousiastelingen die een groot hart hebben voor deze stad, maar toevallig wel Vlaming zijn. Aberrant.

Ik eindig met een citaat van Louis Paul Boon, over de redactie van het tijdschrift Tijd en Mens, die in het Bloemeke vergaderde: "Onvergetelijk zijn de avonden geweest, die we voor ons tijdschrift samen doorbrachten in die smalle straat te Brussel, steeds vol kratten en wegwaaiend inpakpapier, achter de hoge muren der magazijnen van de grootwarenhuizen. Een donker huis met een verraderlijke trap waar bijna iedereen van Tijd en Mens gevallen is of zich de voet verstuikte. Daar zaten we dan, de enthousiaste Jan Walravens, Ben Cami en Marcel Wauters en Maurice D'Haese, Albert Bontridder stil en zwijgend in een hoekje, Remy C. van de Kerckhove met weer totaal andere opvattingen en ideeën, die met haast niemands opvattingen en ideeën strookten, en af en toe verscheen ook die jonge man die Hugo Claus heette, alsof het een prins was die zich in een onderontwikkeld gebied waagde. En alsof dat niet voldoende was, ook nog met een blonde en zwijgende filmster aan de arm verscheen."

Het Goudblommeke behoort tot de Nederlandse, Brusselse én Franse cultuurgeschiedenis. 't Bloemeke is niet Vlaams, 't is niet Frans. 't Bloemeke is van iedereen. Allen erheen!