Interview met Armand De Decker (PRL)

De strijd om de burgemeesterssjerp van Ukkel heeft jarenlang aangesleept, en een mooi spektakel was het niet. Het was meer dan een dorpsruzie, en het heeft diepe wonden geslagen. Nu moet blijken of de federale minister van Ontwikkelingssamenwerking, Armand De Decker, lijsttrekker voor MR en kandidaat-burgemeester, het gekrakeel kan overstijgen. "Aan het hoofd staan van een gemeente van 77.000 inwoners, dat is een mooie kroon op mijn carrière."

Electoraal bekeken is Armand De Decker de onbetwiste nummer een van de liberalen in Brussel. Toch is hij tamelijk afwezig op het politieke toneel in de hoofdstad. Als minister van Ontwikkelingssamenwerking in de regering-Verhofstadt vertoeft hij in andere kringen. Of in het buitenland.
Dat was ooit anders.

De Decker was voorzitter van het Brussels parlement en uitverkoren om de vorige Brusselse regering te leiden, zeker na zijn uitstekende verkiezingsresultaat. Maar het draaide in 1999 anders uit. De PRL zat onverwachts in de federale regering en mocht de senaatsvoorzitter leveren. "Ik was als tweetalige met een grote parlementaire ervaring de geknipte figuur," zegt De Decker. De jonge Jacques Simonet werd in zijn plaats minister-voorzitter. Maar dat was geen onverdeeld succes. De PRL voerde vier keer een wissel in de Brusselse regering door. De Decker geeft toe dat de wissels schade hebben toegebracht aan het imago van de PRL. "We hebben de regionale verkiezingen verloren met één zetel. Dat was niet gebeurd als Jacques Simonet minister-president was gebleven."

Volgens François-Xavier de Donnea is het voorzitterschap van de Brusselse regering een ondankbare taak omdat de sleutels om een beleid te voeren, op het federale niveau liggen.
Armand De Decker: "Niet mee eens. Hetzelfde kun je zeggen over Vlaanderen. Alleen is Brussel een stadsgewest, wat een en ander wat moeilijker maakt. Brussel is de hoofdstad van het land, waar jammer genoeg te weinig Vlamingen leven. Dat zorgt voor onbegrip. De meeste Vlaamse politici verstaan Brussel niet, in tegenstelling tot de Vlaamse Brusselaars. Die kunnen deze stad wel doorgronden. Ik heb een zeer groot respect voor mijn Vlaamse collega's in Brussel. Het zijn mijn vrienden. Alleen met mevrouw Grouwels ligt het misschien wat moeilijk (lacht)."
"Ik ben van Vlaamse afkomst. Mijn vader is in Ninove geboren en in Meerbeke gestorven. Hij was een echte Vlaming. Een beetje flamingant zelfs, als kunstschilder lid van de eerste Cultuurraad van Vlaanderen. Hij heeft mijn moeder in Brussel ontmoet. Zij was Franstalig, maar ook van Vlaamse afkomst."

U begrijpt Vlaanderen dus wel?
De Decker: "Heel zeker. Maar ik ben ook wel ontgoocheld. De Vlaamse Beweging heeft vandaag bereikt wat ze voor ogen had. Jammer genoeg wil ze nog meer. Vlaanderen beseft niet dat een zelfstandig Vlaanderen er een zal zijn zonder Brussel. Op internationaal vlak is dat zeer nadelig. De wereld kent Vlaanderen niet. Yves Leterme heeft het in China mogen ondervinden: hij kon dan wel hopen dat hij er de minister van Buitenlandse Zaken mocht ontmoeten, dat gebeurt natuurlijk niet. Ik heb die als senaatsvoorzitter wél kunnen ontmoeten."

Misschien wordt Vlaanderen diplomatiek wel gerespecteerd zodra het een zelfstandige staat is.
De Decker: "Dan is mijn vraag: wensen de Vlamingen dat? Zijn ze zich voldoende bewust van het prestige van bijvoorbeeld het Belgisch koningshuis? Vorige week (het interview werd begin mei opgenomen, SVG/DV) was ik in Wenen op de top van de Europese Unie en Zuid-Amerika, waar ik Guy Verhofstadt verving. Chirac was daar, Blair was er ook. Je gaat het kasteel binnen en je wordt ontvangen door de voorzitter van de staat Oostenrijk. Die man is populair en hij doet dat goed, maar wat is zijn prestige in vergelijking met een staatshoofd dat de zesde afstammeling is in een koningsgeslacht? Wij zijn een land van handelaars, we hebben internationaal prestige nodig. Wallonië en Vlaanderen organiseren hun buitenlandse handel vandaag zelf, maar eigenlijk is dat al te belachelijk - en in elk geval niet efficiënt. En er is nog iets. Vlaanderen vergeet dat al het grote infrastructuurwerk betaald is door het rijke Wallonië. Toen ik in 1948 geboren werd, was Vlaanderen arm en Wallonië zeer rijk. Na de investeringen is Vlaanderen snel rijk geworden. Wallonië worstelt met de naweeën van een oude industrie - ook door het beleid van de PS, dat is waar, maar uitzonderlijk is dat niet in Europa. Wat ik zeer choquerend vind, is dat Vlaanderen vijftig jaar later doet alsof die investeringen er nooit zijn geweest. Dat is een heel egoïstische houding."

Bent u net zo pessimistisch als Charles Picqué over het voorbestaan van dit land?
De Decker: "Neen. Wat niet wegneemt dat er een aantal oplossingen moeten worden gevonden. Wat kan er gebeuren? Vlaanderen kiest voor een eigen staat en moet dan verder zonder Brussel. Brussel zou dan voor Wallonië kiezen. Tegen wil en dank, maar dat is wel wat er zal gebeuren. Maar Wallonië staat zwak en zal naar Frankrijk lonken. Dat zou in Brussel niet in goede aarde vallen. Wij zijn Zinnekes. Vele Brusselaars zijn Franstalige Vlamingen, wij hebben andere gevoeligheden. Maar we stappen ook niet in een Vlaams separatistisch scenario. De Brusselaar lust daar geen pap van."
"Sommige Vlaamse bedrijfsleiders geloven dat ze Brussel kunnen kopen. Maar dat is uitgesloten. Brussel is niet te koop. Vlaanderen beseft niet genoeg dat de rijke economie van Brussel na de splitsing naar Brussel zal vloeien. Om al die redenen geloof ik dat de drang naar meer zelfstandigheid uiteindelijk zal stoppen. En dat we als Belgen zullen blijven samenleven, zoals we al samenleven sinds Julius Caesar."

De MR gaat in Brussel kibbelend naar de gemeenteraadsverkiezingen.
De Decker: "Het is dan ook de eerste keer dat we als MR (kartel van PRL en FDF, SVG/DV) naar de gemeenteraadsverkiezingen gaan. Dat was de uitdrukkelijke wens van Didier Reynders, Jacques Simonet en mezelf. Dat is al een heel verschil met 2000, de vorige gemeenteraadsverkiezingen, toen we ons in heel wat gemeenten in gespreide slagorde aan de kiezer hebben gepresenteerd. Zo slecht is het dus niet. We hebben intussen een akkoord over een kartel in zeventien gemeenten, en de twee andere zullen wel volgen."

Is de macht van het FDF - al bij al een kleine partij - binnen het kartel niet buitenproportioneel groot?
De Decker: "Het FDF heeft de zaken bemoeilijkt in de aanloop naar de verkiezingen, dat klopt. In gemeenten met een sterke liberale leider waren er geen noemenswaardige problemen. In de andere gemeenten heeft het FDF de lat erg hoog gelegd. Maar het zijn voor het FDF dan ook zeer belangrijke verkiezingen."

Misschien wel de laatste?
De Decker: "(lacht) Dat zult u mij niet horen zeggen. Toen Jean Gol (voormalig minister en PRL-voorzitter, red.) aankondigde dat hij een verbond wou sluiten met het FDF, was ik radicaal tegen. Dat was oorlog binnen onze partij. Het zou voor de PRL elke federale onderhandeling zwaar bemoeilijken. Maar Gol wilde zo de macht van de liberalen in Brussel versterken om onmisbaar te worden in de federale regering. En daar zijn we in geslaagd. Het nadeel is dat een deel van het liberale publiek zich niet thuisvoelt in een kartel met het FDF. Daarom zijn goede afspraken zo belangrijk. Zo moet er naast het FDF op de MR-lijsten ook plaats zijn voor de VLD. Dat is op verschillende plaatsen gelukt, onder meer hier in Ukkel. Ik was dit weekend op een VLD-feest. Ik voel er me thuis. Het zijn dezelfde mensen. Men spreekt er Frans en Nederlands. Dát is Brussel. Maar tegelijk is het FDF er ook om aan Vlaanderen te tonen dat sommige scenario's onbespreekbaar zijn."

Toch lijkt PRL-voorzitter Jacques Simonet zijn troepen niet in de hand te hebben. Stelt u orde op zaken?
De Decker: "Ik kan alleen maar zeggen dat ik erg actief ben waar ik gemandateerd ben. Wat brengt de toekomst? Ik weet het niet. Jacques Simonet is twee jaar geleden nog verkozen als voorzitter. Ik heb een lange staat van dienst. Dat is het enige wat ik daar vandaag over kan zeggen."

Gaat u na de verkiezingen zetelen als burgemeester?
De Decker: "Ja. Ik ben al meer dan twintig jaar politiek actief, op diverse niveaus, en vandaag als federaal minister. Burgemeester worden van een gemeente van 77.000 inwoners en tegelijk senator blijven: dat is een kans die je niet kunt laten liggen. De laatste keer dat Ukkel een rechtstreeks verkozen burgemeester had, was met Jacques Van Offelen (onlangs overleden, burgemeester van 1965 tot 1981, SVG/DV). We hebben een sterke lijst. Als alles goed gaat, halen we met onze MR-lijst een comfortabele meerderheid."

U moet het opnemen tegen een prins - Stéphane de Lobkowicz, ex-MR, nu CDH -, die goed scoort.
De Decker: "CDH had maar twee verkozenen in 2000. Laat de Lobkowicz er acht halen, dan nog hebben wij de meerderheid. Maar we zullen wel moeten vechten. Wat er zes jaar geleden gebeurd is - en wat totaal de verantwoordelijk van de prins is -, is onaanvaardbaar. Hij zal álles proberen. Het eerste waar de Lobkowicz bang voor is, is een politiek debat. Hij is zeer zwak, een tête creuse, maar hij speelt zijn adellijke titel uit. Velen binnen CDH waren tegen zijn komst. Hij staat politiek aan de ultrarechter zijde."
"De wonden zijn zeer diep, vooral bij mijn collega's. Eric André, met wie de Lobkowicz een genadeloze strijd is aangegaan, is na een slepende ziekte overleden. Wij zijn er allemaal van overtuigd dat de ruzies die ziekte hebben versneld. Toutes ces procédures, ça l'a tué. Ik geef de Lobkowicz nog een hand, maar mijn collega's zullen met hem het woord niet meer voeren. Dat is uitgesloten. (Zwijgt) Het is een zeer eigenaardige situatie."

Wat zijn de uitdagingen in Ukkel?
De Decker: "Veiligheid en mobiliteit."

Een metro naar Ukkel?
De Decker: "We weten dat er bij de MIVB plannen in de la liggen om de metro door te trekken tot Hoogte 100 in Vorst. Maar misschien is dat niet het belangrijkste dossier. Belangrijker zijn de afspraken met de Stad Brussel over het Ter Kamerenbos. Het kan toch niet dat het bos zonder overleg wordt gesloten? Misschien is een tunnel van de Defrélaan tot aan het hippodroom wel een oplossing. Dat is werk voor de komende zes jaar."

U zegt ook veiligheid...
De Decker: "Er zijn veel inbraken in Ukkel. Ik heb twee keer de politie van New York bezocht, die goede resultaten heeft geboekt, niet met zero tolerance zoals vaak wordt gezegd, maar met een aangepaste, directe reac­tie. Ik geloof niet in nultolerantie, dat bestaat niet. Maar voor elk misdrijf moet er snel en gepast gereageerd worden, opdat niet het gevoel van straffeloosheid overheerst. In New York werkt dat fantastisch."