In het spoor van Schuiten

François Schuiten, op dit moment onze grootste striptekenaar, heeft een nieuw album uit: 'Schoonheid'. De muze die hij bezingt, is geen Mona Lisa of Beatrice, maar een Belgische stoomlocomotief die uit de toekomst lijkt te komen. Verslag van de persvoorstelling van het album, een avontuur op zich.

10  uur: Regionale, nationale en internationale media, strip- en treinexperts verzamelen in het Zuidstation. Ze worden opgewacht door een leger pr-mensen, uitgevers en NMBS-lui. BDW is niet te bespeuren.
10.36 uur: BDW springt zonder kaartje op de stoomtrein. De tijdreis begint nog voor de stoomlocomotief type 29.013 zich op gang trekt. Een half bos moet destijds gerooid zijn geweest voor al dat hout in de wagons. De verlichting is van een schoonheid die we kwijt lijken te zijn.
10.38 uur: Stoomtreinen vertrekken wel stipt.
10.39 uur: Boerenbedrog. De trein rijdt, maar er is geen wolkje te bespeuren. Navraag leert dat we geduwd worden. De stoomlocomotief moet zijn demonstratie nog even uitstellen. De kolendamp zou het veiligheidssysteem in de noord-zuidtunnel tilt doen slaan.
10.43 uur: De eerste dikke zwarte wolken vliegen voorbij het raam. We gaan heerlijk de mist in.
10.44 uur: De mooiste der toet-toeten en de verrassend aangename geur van kolen en smeerolie doen mijn verbeelding op hol slaan.
10.59 uur: Langs het parcours staat menige treinspotter. De nietsvermoedende mensen die we voorbijzoeven, zwaaien spontaan.
11.03 uur: De conducteur draagt witte handschoenen.
11.17 uur: Aankomst in Leuven. De 29.013 is nog veel malen mooier nu ze zucht, stoomt en sist van de geleverde inspanning en langs alle kanten lekt. Ze wordt gefilmd en gefotografeerd als een ster.
11.30 uur: Van achter een gordijn komt de stoomlocomotief Type 12 Atlantic tevoorschijn. 'La Douce' noemt Schuiten zijn muze. Zijn album bezingt de machine zoals maar weinig vrouwen bezongen zijn. Geen striplezer die straks zal geloven dat La Douce niet aan de rijke verbeelding van Schuiten is ontsproten. Maar ik kan getuigen dat hij de werkelijkheid heeft nagetekend. Wielen van twee meter. Staal waarmee je door bunkers rijdt. Maar ondanks de kilo's een en al elegantie. Vooral door de stroomlijn lijkt het op een tijds­anomalie, alsof een toestel uit 2139 in 2012 is beland. Maar op de flank staat wel degelijk Consortium belge de constructeurs de locomotives Cockerill 1939 .
11.45 uur: Persconferentie. Van het type 12 zijn er maar zes gebouwd. Met een topsnelheid van 165 kilometer per uur was La Douce wereldrecordhoudster. De Belgische Spoorwegen vonder er na de laatste rit in 1966 niet beter op dan alle stoomlocomotieven te verkopen aan ijzermarchands. Dat deed enkele werknemers zoveel hartzeer dat ze besloten een exemplaar te verstoppen. Het duurde jaren voor de bazen erachter kwamen.
12 uur: Jannie Haek, CEO van de NMBS Holding, geeft details over het treinmuseum dat aan het station van Schaarbeek komt. Het mag geen treinmuseum genoemd worden, maar Train World. Het wordt geen veredelde stelplaats met zoveel mogelijk toestellen, en het moet de impact van de spoorwegen op de maatschappij tonen. Schuiten ontfermt zich over de scenografie. Tegen 2014 kan het klaar zijn.
12.10 uur: Schuiten vertelt hoe hij in de bewaarplaats in Leuven op type 12 stootte, "een Schone Slaapster die smeekte om gewekt te worden".
12.20 uur: Rondleiding in de museumbewaarplaats. Straks te zien in Train World: de motorwagen, een grappige kruising tussen een trein en een bus, stoomlocomotief type 18, maar ook de gesloten wagen met twee assen nummer 948191 die gebruikt is voor deportaties tijdens de Tweede Wereldoorlog.
13.35 uur: Schuiten staat tijdens de broodjeslunch journalisten individueel te woord. "Ik vroeg als kind wel om treintjes, maar mijn vader gaf me telkens weer aquarelmateriaal. Ik moest kunstenaar worden. Misschien had hij wel gelijk." En: "Ik onderscheid geen hoge van lage kunst. Rembrandt, Franquin, deze locomotief: ik zie slechts schoonheid die me ontroert."
14.15 uur: Met de stoomtrein naar Schaarbeek.
14.45 uur: Twee bussen uit vervlogen tijden brengen de persmeute naar het Autriquehuis op de Haachtsesteenweg.
14.55 uur: Blijkbaar had men niet verwacht dat de pers zo massaal Schuiten zou blijven volgen. Het markante gebouw van Victor Horta uit 1893 kan de overrompeling niet aan. Tot 25 november kunt u hier overigens een dertigtal originele platen en schetsen van het nieuwe album bewonderen, alsook affiches van de NMBS, een vergeeld reglement voor machinisten en Schuitens eerste schetsen voor Train World.
16.40 uur: In Galerie Champaka kunt u grote, onuitgegeven illustraties bij het album bekijken en kopen. Fascinerend zijn de fototekeningen: metershoge foto's van Marie-Françoise Plissart die Schuiten bewerkte. Het felst borrelen de emoties op bij een reeks fototekeningen waarop de uitgerangeerde stoomlocomotief voorbij de Martinitoren dendert, ooit een toonbeeld van moderniteit, maar sinds de afbraak in 2004 slechts voortlevend in onze herinnering. "We zijn exact dezelfde blunders aan het begaan als destijds met de gebouwen van Horta," zegt Schuiten.
18.47 uur: Met de hulp van Dassault Systèmes schenkt Schuiten zijn lezers een reis in 'enhanced reality '. Argwanend volg ik de instructies: webcam inschakelen, het album bij de schutbladen openen, de tekening van het spoorwegdepot voor de web­cam houden. De locomotief komt virtueel in beweging. Sjonge, jonge.