Bij de hackers van Schaarbeek: 'Geef de hardware terug aan de mensen'

Sinds een drietal jaar heeft Brussel een hackerspace. Mensen met heel verschillende profielen delen er hun passie voor alles wat met technologie en informatica te maken heeft. Elke dinsdagavond stelt Hackerspace Brussels zijn blauwe garagepoort open.

P rinses Elisabethlaan 48, dinsdagavond acht uur, de poort staat wagenwijd open. Binnen zitten al een vijftiental mensen, hoofdzakelijk mannen tussen twintig en 35. Streekbieren worden in het flesje geconsumeerd, wel honderd apparaten draaien op volle toeren.

Pascal verorbert stokbrood met camembert en trostomaatjes. Hij heet me welkom, maar waarschuwt ook: "Ik wil alleen met mijn voornaam in de krant, en niet op de foto. Ook al doen we hier niets illegaals, mijn baas en mijn cliënten zouden het niet begrijpen. Wat we hier dan wel doen? Bestaande technologie modificeren - hacken - voor uiteenlopende legale doeleinden, of als experiment of creatieve oefening. Die filosofie ligt geheel in de lijn van de hackers van de jaren 1970 en heeft niets te maken met de huidige crackers die, illegaal, beveiligde systemen binnendringen."

Fouten maken mag
Pieter is een van de oprichters van de hackerspace, die de afgelopen twee jaar steeg van tien naar veertig leden. Hij zegt dat de leden hier heel uiteenlopende achtergronden hebben: van grafisch vormgevers over ingenieurs tot mensen die banksystemen beveiligen. "Daarnaast is iedereen die wil leren of iets bijdragen, welkom. Je kunt hier op dinsdagavond binnenstappen, of meedoen aan een van de workshops."

Pascal pikt in: "Hier mag je fouten maken. We helpen elkaar, iedereen heeft zijn specialiteit of interesseveld. Doen is bij ons belangrijker dan slagen. Op school krijg je die kans niet."

De voertaal hier is Engels, maar dan doorspekt met Frans en Nederlands. Pascal is iets ouder dan de rest. Hij lijkt een beetje de goeroe van de bende. Ondertussen staan er wel zes hackers om me heen. Ze hebben allemaal wel iets te vertellen, er wordt gediscussieerd en in dialoog gegaan. En behoorlijk wat afgelachen, dat ook.

Marthe, een van de weinige vrouwen van het gezelschap, zit te solderen. Zij is de uitvindster van de DJ-ette, een fiets die via een dynamo muziek draait. Ergens anders klinken pianogeluiden. Twee jonge mannen spelen een computerspelletje uit de jaren 1980.

Arduino
Frédéric, een elektricien met een baardje, geeft me een rondleiding. Hij heeft het over de Arduino, specifieke hardware die in 2005 werd ontwikkeld en die communicatie tussen de pc en de elektronicawereld mogelijk maakt. "Het is heel elementaire elektronica, we experimenteren er hier duchtig mee."

Pieter ziet gelijkenissen met een homecomputer uit de jaren 1980: "Nu is die technologie gewoon een pak goedkoper en kleiner, maar vooral: de hardware is nu opener."

Frédéric gidst me naar de koelkast, die volgestouwd zit met bier. De democratische prijzen worden momenteel nog cash betaald, maar hij heeft een alternatief bedacht. "Op de frigo heb ik een monitor geïnstalleerd. Nu hoef ik alleen nog een programmaatje te schrijven, en iedereen zal elektronisch kunnen betalen."

Olivier heeft een uitgesproken visie op wat hier gebeurt. Hij is gefascineerd door hoe gegevens versleuteld zijn en in systemen worden gegoten. "Iedereen heeft een sleutel in handen, en hier delen we dat enorme vat aan informatie. Alle soft- en hardware is door mensen gemaakt, en uiteindelijk zo complex geworden, dat we hier de koppen bij elkaar steken om die informatie terug naar de mensen te brengen." Hij heeft het over Linux, de alternatieve en open software waarmee nagenoeg iedereen hier werkt.

Experimenteren, spelen, onderzoeken
Plots gaat de bel. Geen gewone, maar een gehackte, zoals bijna alles hier. Pieter leidt een korte vergadering in. De vzw botst in de garage stilaan op haar grenzen. Enkele leden hebben deze week een beschikbaar pand van maar liefst duizend vierkante meter bezocht. Pieter vindt drieduizend euro wel heel veel geld. Omdat de huidige garage gratis door de gemeente ter beschikking wordt gesteld, zou huren tegen dit tarief betekenen dat elk lid maandelijks bijna honderd euro moet bijleggen, bovenop de tien euro werkingskosten nu. Het idee wordt in beraad gehouden.

Pascal kondigt aan zondag naar het Vossenplein te gaan. "Daar is de laatste tijd interessant hackmateriaal te vinden." Bovendien kent hij de kunst van het afdingen. Plek en uur worden afgesproken.

Nicolas kijkt rond als ik hem naar zijn beroep vraag. Mijmerend antwoordt hij dat "sommige mensen betaald worden om te doen wat wij hier doen. Experimenteren, spelen, onderzoeken. Bedrijven als Google en Apple hebben dat goed begrepen." Hij vertelt dat hij gefrustreerd is in zijn job als ingenieur. "Tachtig procent van wat ik doe, leidt nergens toe. Herstructureringen, consultants, je kent dat wel."

Kunst
Voor ik vertrek, wil Pascal me nog aan iemand voorstellen, "want deze jongen heeft een speciaal verhaal." Pierre is kunstenaar en kwam hier via-via terecht. Vandaag is hij hier voor het eerst. "Voor een tentoonstelling wil ik in een museumruimte via een flash een woord op het netvlies van mensen projecteren, dat dan een tijdje blijft nazinderen, zoals wanneer je te lang in de zon hebt gekeken. Ik prutste er thuis weken aan en kwam maar niet vooruit. Een Arduino bleek de oplossing. Enkele leden hebben me vanavond geholpen. Het kunstwerk kan vrijdagavond in La Louvière worden tentoongesteld."

In het naar buiten gaan stoot ik op een winkelkarretje, volgestouwd met elektronica. 'Hack it, before it becomes garbage' staat erop. Buiten is het donker, enkele rokers zwaaien me uit. "Altijd welkom op dinsdag," hoor ik nog.


Prinses Elisabethlaan 48 (bij het station van Schaarbeek), elke dinsdag vanaf 19 uur