© I. de Pange et C. Schaack

66 bijzondere bezoekjes op Art Nouveau en Art Deco Biënnale

Michaël Bellon
© Brussel Deze Week
03/10/2011
Niet echt uw ding kunnen doen tijdens de afgelopen Open Monumentendagen? Dan krijgt u voor een aantal gebouwen nog een tweede kans tijdens de Art Nouveau en Art Deco Biënnale. Die loopt tijdens de laatste vier weekends van oktober in het hele gewest.

Tijdens de Art Nouveau en Art Deco Biënnale openen 66 gebouwen en privé-woningen hun deuren. Bezoekers kunnen telkens aansluiten bij een rondleiding, in verschillende talen: de Biënnale wordt immers verzorgd door 'Brussel zien en zeggen/Voir et Dire Bruxelles', het platform van de vijf cultureel-toeristische organisaties Arau, Arkadia, de Babbelbus, Itinéraires en Pro Velo.

Omdat dit jaar het 150ste geboortejaar van Victor Horta is, staat de Biënnale deels in het teken van de beroemde art-nouveauarchitect. Het merendeel van zijn Brusselse creaties is te bezoeken: de Hotels Tassel, Solvay, Max Hallet, Frison, Wissinger en Van Eetvelde, het Autrique-huis, Huis Vinck, de magazijnen Wolfers, zijn kleuterschool in de Sint Gisleinstraat en natuurlijk zijn eigen huis en atelier in de Amerikaansestraat in Sint-Gillis.

Tijdens de vier weekends van de Biënnale staat telkens een andere regio van het gewest op het programma, zodat telkens verschillende gebouwen kunnen worden bezocht. Hieronder een greep uit het programma.

Schaarbeek, Woluwe en de Squares (8 en 9 oktober): Schaarbeek verstedelijkt op het einde van de negentiende eeuw. De rijkere burgerij liet enkele van de mooiste straten en buurten van de hoofdstad bouwen. Tijdens dit weekend zijn enkele klassiekers geopend, zoals Huis Autrique, Hotel Van Eetvelde en het gemeentehuis van Sint-Lambrechts-Woluwe.

Bijzonder is het Herrera-huis aan de Opaallaan in Schaarbeek. Het is het werk van een onbekende architect uit 1925 voor een Spaanse opdrachtgeefster en is momenteel een bed & breakfast. De buitenkant is heel sober, maar achter de gevel zorgen een patio met aardewerktegels en een fonteintje samen met het interieur in Spaanse stijl voor de verrassing.
Andere bijzondere privéwoningen zijn het huis van architect Gustave Strauven op een perceel van amper 3,7 meter breed, en de voormalige privéwoning van architect François Hemelsoet, die ook niet vaak te bezoeken is.

Vijvers van Elsene en omgeving Jubelpark (15 en 16 oktober): Aan de vijvers van Elsene, waar aan het eind van de negentiende eeuw eveneens aan stadsvernieuwing werd gedaan, staan art nouveau en art deco naast elkaar, net als in de omgeving van het Jubelpark. Het Cauchie-huis, de Solvay-bibliotheek, Villa Empain en Huis Ciamberlani zijn hier de blikvangers.

Bijzonder is het volledig gerenoveerde art de co Albert Hall-complex uit 1932 van architect Arthur Meuleman. Een voormalige bioscoopzaal en een prachtige balzaal liggen boven elkaar en zijn mooi met elkaar verbonden. In de hoofdhal treft u onder meer twee glasramen aan die Charlie Chaplin en Virginia Cherril in de film City Lights afbeelden.

Ook de voormalige Banque d'Outremer (nu een advocatenkantoor) is een bezoek waard. Het gebouw is het werk van Jules Brunfaut en verbergt behalve een muurschildering van Constant Montald ook het bureau van niemand minder dan Adolphe Stoclet. Ontdek ook de art-nouveau- en art-decograven op het kerkhof van Elsene, onder andere de grafkelder van de familie Solvay door Victor Horta, en het graf van Victor Horta zelf, ontworpen zijn leerling Jean Delhaye.

Stad Brussel en de westelijke gemeenten (22 en 23 oktober): Anderlecht, Koekelberg, Sint-Jans-Molenbeek, Jette en Laken worden wel eens onderschat qua architectuur. De afstanden die u dit weekend moet afleggen zijn iets groter, maar niettemin de moeite waard. De basiliek, de Sint-Jan-de-Doperkerk en de Prévoyance Sociale staan natuurlijk weer op het programma. Een ontdekking van het afgelopen Open Monumentenweekend was Espace Herkoliers in Koekelberg. Het is een van de vele scholen die werden getekend door Henri Jacobs, die ook tijdens het eerste weekend vertegenwoordigd is. Maar deze gemeenteschool onderscheidt zich door de rijke sgraffiti van Adolphe Crespin. Hier lopen tijdens het weekend dan ook een tentoonstelling en (kinder)workshops rondom sgraffiti. Bij hoge uitzondering is ook de kanselarij van de Franse ambassade te bezoeken, een gebouw uit 1911 van de Franse architect George Chedanne in de voor Brussel unieke stijl van de art nouveau volgens de scholen van Parijs en Nancy. Bezoek ook eens Taverne l'Espérance in de Finisterraestraat. In het art-decocafé van architect Léon Govaerts kunt u altijd terecht, maar nu kunt u ook de gerestaureerde art-decokamer van het hotel bezoeken.

Ukkel, Vorst, Sint-Gillis en de Louizawijk (29 en 30 oktober): In deze gemeenten verdringen de gebouwen van meesters als Victor Horta, Paul Hankar of Octave Van Rysselberghe elkaar, maar behalve het Van Buurenmuseum, het Horta-huis, Hotel Hannon, Hotel Tassel en Hotel Wielemans zijn er zijn ook enkele minder bekende locaties te bezichtigen. Hotel Haerens is van de hand van art-decoarchitect Antoine Courtens, van wie tijdens het derde weekend ook het Paleis van het Lied der Sotternieën in Elsene te zien is. Het huis voor ingenieur Robert Haerens bevat eigenlijk twee aparte, zeer lichte en mooi afgewerkte woningen. Hotel Wissinger in de Munthofstraat is het art-nouveauherenhuis dat door Victor Horta gebouwd werd voor ingenieur Camille Wissinger, met een wintertuin en een imposant trappenhuis. Het wordt momenteel grondig gerestaureerd. In een privéwoning van de hand van architect Benjamin de Lestré in de Afrikaansestraat vindt u een geslaagde combinatie van art nouveau, Wiener Secession, Moorse elementen, Vlaamse neorenaissance en neo-Egyptische empirestijl!

Biënnale praktisch: U kunt, behalve gebouwen bezoeken, ook verschillende thematische rondleidingen in de stad volgen. Te voet, per fiets, of met de bus, en opnieuw in verschillende gebouwen. Daarvoor moet u reserveren bij de organisatie (Pro Velo, Arau, enz.) die de desbetreffende rondleiding organiseert.

In samenwerking met Cinematek is er ook een filmprogramma opgezet. Filmpjes over de Hortahal van het Paleis voor Schone Kunsten, leven en werk van Horta, en de art-nouveaubeweging zijn in het Frans. Op 30 oktober om 18 u wordt een kortefilmcompilatie over de art-nouveaubeweging in het Nederlands vertoond. Op 16 oktober wordt ook de stille langspeelfilm L'inhumaine van Marcel L'Herbier uit 1924 vertoond met live-pianobegeleiding. In L'inhumaine spelen de Arts Décoratifs als het ware een hoofdrol.

De huisbezoeken zijn niet gratis. U kunt een pasje kopen voor één weekend (20 euro), voor de vier weekends (55 euro), of ter plaatse 8 euro per locatie betalen. Voor Hotel Solvay en Hotel Max Hallet is er nog een toeslag van respectievelijk 25 en 15 euro. Kinderen onder de twaalf mogen er gratis in. Heel wat locaties zijn ook alleen toegankelijk voor mensen die gereserveerd hebben.

Pasjes kopen en reserveren kan online via www.voiretdirebruxelles.be of aan het loket van de Art Nouveau Biënnale in Brussel Info Place (BIP), Koningsstraat 2-4, 1000 Brussel (in september van dinsdag tot zaterdag van 14 tot 17 u, in oktober van dinsdag tot zondag van 10 tot 17 u). Wacht niet met reserveren, want vooral voor de privéwoningen zijn de plaatsen beperkt.

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Expo

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni